Mircan Kaya

bir zamanlar megrelya.

mircan, outim albümü ile, yüzyıllardır konuşulan ama artık bir avuç insan tarafından bilinen ve henüz doğmamış olanlara aktarılamama tehlikesiyle karşı karşıya olan yirmi değil, otuz değil, otuz dokuz harflik alfabesi ile muhteşem güzellikteki bir dili-megrelce/lazca’yı ingilizce ile birlikte kullanarak, ingiliz sanatçılarla birlikte müzikle sarmalayıp adeta kendisini ve dili geleceğe, çok uzaklara fırlatıyor. farklı olduğu için farklı olanlarla , iletişim kurmaya çalışan bir uzaylı, gaipten gelen arkaik ses gibi…

her albümü ile dinleyicisine farklı öyküler eşliğinde, başka diyarlara kapılar aralayan mircan güney kafkasya dilleri grubuna ait megrelce-lazca ile, gecenin dip sesleri eşliğinde anlattığı bir cin öyküsüyle açtığı albümünde yine dinleyiciyi gerilimli ve meraklı bir bekleyişin ve yolculuğun içine çekiyor. sakin başlayıp giderek tansiyonu artan, sürprizlerle dolu bir yolculuk. öyle bir müzikal yolculuk ki bu, kah gayda sesleri ile hangi coğrafyaya ait olduğu bilinmez engin ovaları seyreden dağlara, kah bir parçanın ardında yalnız bıraktığı org sesiyle köklerinin ortodoks geçmişine doğru bir bilinç yolculuğuna çıkıyor. ölüm uykusuna yatan sevgiliye yazdığı ve ingiliz tiyatro oyuncusu-yönetmeni gerald tylor ile yaptığı düette, esmeye korkan bir rüzgara dönüşüyor sesi.

outim albümü, mircan’ın en avangard albümü olarak nitelendirilebilir. “tcinkha’s lough (tcinkha’nın gülüşü)” adlı parçada delice kahkahalar atan bir cin, “tcutha nusa (küçük gelin)” parçasında ise megrelce-lazca’yı bossa nova tarzıyla yorumlayan bir “cool” caz şarkıcısı. “mingrelian lullaby (megrel ninnisi)”nde şefkatli bir genç anne, “yamo” parçasında ise bristol’lü zımba bir caz grubu ile doğu karadeniz’in dağlarına imeceye çıkmış bir kadın. bu parçada roger mills’in trompeti ile yaptığı düette, kimin trompet, kimin vokal olduğunu ayırt etmekte zorlanabilir insan. “yamo”, albüm yayınlanmadan, londra merkezli avangard müzik yayın kuruluşu “furthernoise” ın play-listine girdi bile.

outim albümü trajik yaşamı nedeniyle, eserlerinin çoğu kayip olan xelimishi hasani’nin sözlerini ilk kez bu kadar çağdas bir biçimde yorumluyor. yazarın “muphat e skiri- ne yapalım ey oğul” parçasında “zengin değilim, ne yapayım ey oğul” diye haykıran mircan üniversiteli “rock”çı kimliğine selam gönderiyor. xopurepe (hopalılar’a) parçasında ise vivienne jepsen’ı haklı çıkararak bir “banshee” ye dönüşüyor.

albümün ikinci parçasının ilginç bir öyküsü var: mircan, parçanın sözlerini, doğu karadeniz’e yaptığı seyahatlerden birinde misafir olarak kaldığı, fırtına deresi üzerinden karadeniz’in tekinsiz sularına bakan bir evin balkonunda, ev ahalisi ile kolektif olarak, kahkahalar eşliğinde yazmış.

outim albümü, bristol’ de caz grubu limbo ile kaydedildi. kayıtlarda ve bas gitarda yine portisheadgrubunun bas gitarcısı jim barr var. prodüksiyonda ise mircan’ın yanında , roger mills ve osman kent . 3d lab’in yaratıcısı ve roxy müzik’ten aldığı muhteşem stüdyolarıyla songphonic records’ı yaratan osman kent mircan’ın albümlerine destek oluyor. albümün nihai edisyonu ve mastering çalışmaları osman kent tarafindan bu stüdyolarda yapıldı.

albüm, mircan’ın doğu karadeniz bölgesine yaptığı seyahatler süresince kaleme aldığı kısa öyküleri kapsayan bir kitapçık da içeriyor.

yeni zelanda’li yazar vivienne jepsen ve pelin özer’den katkı alan kitabın cd’yle de bir akrabalığı var. cd’de yer alan ezgilerin metinleriyle harmanlanmış bir yapının hakim olacağı kitap geçmişi ve geleceği birleştirerek yaşayan bir kültürün elçiliğini yapacak. metropolden doğu karadeniz’e aynı oranda eksik bırakılmış bir bilgiyi taşımayı hedefleyen bu kitabın varolan cılız kişisel çabaların ötesinde üretenlerin ve okuyanların gururlanacağı, tüketilmeyecek bir referans niteliği taşıması amaçlanıyor.

outim, sanatta küreselleşmenin olumlu anlamıyla hayata geçirilmesi, yalnızca sanal ortamlarla değil yöresel ve bölgesel yaşantılarla ve üreterek sanatçının düşsel malzemesinin zenginleştirilmesini hedefliyor. ingiltere’den istanbul’a, istanbul’dan doğu karadeniz’e uzanacak olan sanatçılar; yeni dostluklarla zenginleşirken, bambaşka coğrafyalarla kültürün rahatça taşınmasına, yokolmakta olan zenginliklerin korunmasına ve geleceğe sağlam yapılar bırakmaya odaklanacak. görselleri ünlü ressamımız arzu başaran’ın orijinal resimleri ve mircan’ın bölgeye yaptığı seyahatlerde çektiği fotoğraflar ile titizlikle hazırlanan outim projesi, sanatçıların, dili giderek tektipleşen metropol değerlerine alternatif bir zengin yerel-kültürel bilincin oluşumuna, üreterek katkıda bulunmasını amaçlıyor.

mircan, ömrünü düşünmeye, çalışmaya ve yaratmaya vakfetmiş, yalnızlığın derin dehlizlerinde kayıp hazineler arayan ve onları gün ışığına çıkarmaya çalışan bir gezgin ruh. ekim 2008’de avrupa komisyonu bursu ile bir taraftan italya, ispanya, portekiz ve çekoslovakya’daki üniversitelerde rotasyonlu olarak tarihi eserler üzerine ileri master çalışmasına başlayacak olan olan mircan, aynı zamanda ingiltere’de de etnomüzikoloji master çalışması yapacak. müzik onun ruhunun sığınağı ve bu ruhun bir sonraki durağı neresi, bilinmez.
(yukarıdaki yazı albüm kapağından alınmıştır.)

tracklist:

01. tcinkhasi meseli #1
02. kelthuri gudate selami
03. karmatte gola gza
04. margaluri ninna nanana
05. tcinkhasi oditsinu
06. tcutha nusa
07. mircanisi nani
08. xopurepes
09. mu phas e skhiri
10. yamo
11. tcinkhasi meseli #2
12. kelthuri gudate veda