Ufuk Lüker
  • Ana Sayfa
  • Şiir
  • Öykü
  • Müzik
  • Sinema
  • Yazın
  • Görsel
  • Kişisel
  • Kitaplık
  • Ara
  • Menu Menu

Şunun için etiket arşivi: İlhan Berk

admin

İlhan Berk – Yüz

in Şiir

Biliyor musun sen bir şiirde ilk satırsın ilk sözcük
Beyaz bir gül
beyaz bir gül ne kadar beyaz olursa o kadar
Ne kadar suysa bir su
o kadar

Ben en yakın yüzüm yüzüne
Uyandığın sabaha, yatağına
Birden bulup birden yitirdiğin bir şey olur ya, ona
Bir dağ okulunda ilk derslere giren çocuklara
İlk coğrafyacılara
İlk harflerine bir alfabenin.

Yüzün ki korkular verir bana ne zaman yüzümü tutsam yüzüne
Ben ki ölüme hiç eğilmedim hiç girmedi sözlüğüme
Belki sokağa ilk çıkan bir çocuktur ölüm
Belki senin bazen topuz yaptığın saçın
Bir yaban çiçeği ya da ve daha ilk geliyordur dünyaya
Bir demet maydanozu koparıp bırakmak belki de.

Dedim ya hiç bilmiyorum arabi belki de benim sık sık çıkarıp
baktığım bir fotoğrafın
Bıyıkları hep yüzüne düşen bir adama çektirdiğim
Bir suya bakarken
Bir suya
Duru mu duru ve daha sessiz ölümün kendinden.

Ben ki seninle aştım yaşları
Koydum çağıma adımı. Bir burukluğu
yüzün gibi

admin

İlhan Berk – Üç Kez Seni Seviyorum Diye Uyandım

in Şiir

Üç kez seni seviyorum diye uyandım
Tuttum sonra çiçeklerin suyunu değiştirdim
Bir bulut başını almış gidiyordu görüyordum
Sabahın bir yerinden düşmüş gibiydi yüzün

Sokağı balkonları yarım kalmış bir şiiri teptim
Sıkıldım yemekler yaptım kendime otlar kuruttum
“Taflanım” diyordu bir ses duyuyordum

Cumhuriyetin ilk günleri gibiydi yüzün

Kalktım sonra bir aşağı bir yukarı dolaştım
Şiirler okudum şiirlerdeki yaşa geldim
Karanfil sakız kokan soluğunu üstümde duydum

Eskitiyorum eskitiyorum kalıyor ne kadar güzel olduğun

admin

İlhan Berk – Çok Uzun Bir Gündü Aşka Dönüyordum

in Şiir

Çok uzun bir gündü aşka dönüyordum
Çok uzun, yavrum, çok uzun seni sevmekten

İşte diyordum ilk öpüş işte masmavi yarığın
İşte yedisi sabahın ve ıslak ağzının
İşte eski bir otu kasıklarının ve karnının
İşte dilinin getirdikleri işte ormanlarım
İşte döşekte çırılçıplak upuzun uyanışın
İşte kayaya vuran eski gölgen eski sesin
İşte o ağzındaki esmer kuş o yaban ırmak
Kal öyle diyordum böyle anadan doğma iç içe
Kal öyle ilkin orandan öpeceğim diyordum
Aşk ki karadır tek heceli bir sözcüktür
İşte tam böyle, sevdalım, tam böyle diyordum

admin

İlhan Berk – Aşk

in Şiir

Sen varken kötü diye birşey bilmiyorduk
Mutsuzluklar,bu karalar yaşamda yoktu
Sensiz karanlığın çizgisine koymuşlar umudu
Sensiz esenliğimizin üstünü çizmişler
Nicedir bir pencereden deniz güzel değil
Nicedir ışımayan insanlığımız sensizliğimizden
Sen gel bizi yeni vakitlere çıkar

admin

İlhan Berk – Teşekkür

in Şiir

Evet hep açık gidip gelen ağzın içindi,
Gökyüzünün o huysuz maviliği içindi,
Elma kokan bir Türkçeyle konuştuğun içindi
Ölümün sefil, kötü belleği içindi
Her gün Pazar kurulan o sokaklar içindi
Saçında uykusu kaçmış çiçekler ıslattığın içindi
Çocuklar okuldan dönüyormuş gibi sesin içindi

İşte bütün ama bütün bunlar için sana teşekkür derim

admin

İlhan Berk – Bakmak Aşktır

in Şiir

Kal böyle aşkım, kal böyle
Ve yalnız
Bana bak.
Bakmak aşktır.

‘Soyundum işte sana yol olsun diye.’
Böyle çıplak böyle et ete
Bırak gezinsin üstünde soluğum.

Saydamdır aşk, o naif şeytan
Gözlerin, çıplak memelerin, dudakların
Böyle işte böyle gel gir yatağıma.
Ve öp sonra da
Durmadan bir daha , bir daha öp beni
Böyle uzun bir yolculuk ister aşk.
Ve çek sonra da, daha bir kendine beni
Çek ki
Bileyim benim olduğunu.
Böyle işte böyle kasık kasığa.

admin

İlhan Berk – Aşkımız

in Şiir

“Hava bozdu.” diyordu yüzün
Kayalık burnunda koyun
Yinelenmiş toprakla suyla.

Geçtik tepelerin ormanların arasından
Yürüdük ardısıra insanların
Yüzüyle bir kadının
Bir şiirden iki satır gibi
Bir çocuğun ipek gibi.

Durdun, evlerin sokakların durduğu yerde
Çoğalıp hepsiyle
Hepsiyle karışıp.

O zamandı aşkımız yazdı yavaş yavaş su yollarını
Kabaran denizi.

Gitti geldi gökle suyla
Büyüdü.

Kaldı.

O zamandı bir tarih olan yüzün geldi aldı yerini.

admin

İlhan Berk – Sürgün

in Şiir

Bir adasın sen çok eski bir atlasta
Çok eski bir halkın su aldığı

Ben güneş, alkol, sıkıntı adanda senin

Sen sabahı, akşamı adanın
Gecesi ben

Sen su yolları, ağaçlar, çayırlar, güneşler
Ben karabasanın senin

Sen buğdayı, ovaları, nehirleri halkının
Ben ıssızlığı

Sen ki kalabalıklarsın aralarından geçtiğim
Sürgünü ben adanın senin

admin

İlhan Berk – Son Yerine

in Şiir

Zulmün her türlüsü
Kötü kardeşler
Hiçbiri
İnsana göre değil
Ağaç dikmek sabahları uyanmak iyi
İyi hayvanlara bakmak çiçekleri sulamak
Rahatsalar uyuyan insanların soluğunu dinlemek iyi
İyi hürlüğü düşünmek
Yaşamak onun için
Bütün gün çalışmak onun için iyi
Bütün çocukların uyuyuşu uyanışı iyi
Zulmün her türlüsü kötü.

admin

İlhan Berk – Güzel Irmak

in Şiir

Küçüğüm, bu senin sesin, güzel ırmak
Önce rüzgarın öptüğü, sonra benim öptüğüm
Bu bitmemiş şiirler senin ayakbileklerin
Soluğun, kokun, karnın, gölgeli gözlerin
Bu böyle çözülü göğsün, enine boyuna dudakların
Sabahlara kadar ki büyük gözlerin böyle
Bu dal gibiliğin, saçların, kırmızı ağzın
Bu üstünde onca seviştiğimiz yatak sonra
Sonra bu benim anı artığı eski yüzüm
Tüylerin, tay boynun, küçücük çocuk ellerin
Böyle yukarıdan aşağı gidiyorum seni
Karışıyor, korkunç, ellerimiz ayaklarımız

admin

İlhan Berk – Balad

in Şiir

Ben böyle bir deniz görmedim ne kadar seni düşündüm
Gittim ne kadar bilmezsiniz ne türlü karanlık
Baktım ki biri yok o kentlerin, hiç olmamışlar gördüm
S bir kadın balkonunda baksam ne zaman olurdu
E sesinde yüzlerce trenler yürüdü Galile’de
Sizi bilmem ben galiba olmadım o dünyalarda
Salt bir it karalık akşam üstü denizlere doğru
Durmuş nasıl bu gökle bu yalnızlıklar yaşamada
Ne yaşanmışsa görmemişiz yaşanmış o kentlerde
Gittik gittik bizi bu surlar tuttu böyle kaldık.
Böyle güneşlere bayılıyorum çok güneşlere
Hafif otlar yürüyor evlere pis İstanbul’lara
Şey ile şeysiz geçiyorum o kapanık güneşlerde
Siz bir durma benim karanlığımı yadsıyorsunuz
Sokağa çıkmayın diyorum çıkmayın duymuyor musunuz
Benimle gelen o büyük sıkıntıdan gelenlerdi
Ta Galile içlerinden yürüyerek gelmişlerdi
Biriniz beni görmediniz ne kadar bağırdımsa
Denizler baktığın tüm o denizler gösterdi bana
Bir yalnızlık yeryüzündeki kapılar, bir o gördüm.

Sunu
Ben bütün çizgilerde oldum bütün o çizgilerde
Her sefer böyle geldi vurdu yaşamama bir deniz
Aldı bir yaşamadan bir yaşamaya kodu nasıl
Al bir çocuk vardı o korkularda o gecelerde
Büyük ulu sular yudu beni çokum artık nasıl
Bir deniz size de gelir vurur elbet anlarsınız

admin

İlhan Berk – Akşama Doğru

in Şiir

ey güzel harf güzel kağıt güzel kalem.

sana nehirlerden rüzgarlardan söz ediyorum
benim için nehirleri eğit,su yolları aç.
ben ki daha ağzı lekeli bir çocukken
yürürken gördüm bir gün nehirleri
nehirlerin rüzgarların sözü yaşar

ben ağzının yaprağıyım,bir yere yaz bunu.

ey güzel el yazısı güzel mürekkep güzel uç.

beni küçük su birikintileri büyüttü.
beni anlamak için su birikintilerine sor
su unutmaz:daireler çizerek dikkatle çalışır.
benim için yapraklar topla,yatağını lekele.

ben bu akşam doğruyum,karıştır saçlarımı.

admin

İlhan Berk – Sonnet

in Şiir

Sahi siz mi geldiniz saksılarım ışıdı
Güzel ağzın belli çarşılardan geçmişsiniz
Bunlar Akad’da öyle defterler, kitaplardı
Cumartesi işte ellerinizi değdiniz.

Usumda ben sizinle ne güzel gökler tuttum
Büyüttüm kiliseler gibi yalnızlığımı
Baktım yazılarıma, kentlerime görüyorum
Siz getirdiniz bu şey padişah akşamını.

Böyle bir karanlık, f’li öyle birşeydiniz
Bize o sulardan bir o rüzgarlardır vurmuş,
Akad’da bir gül güler şimdi mektuplarda
“Bir Haziranla bir başka Eylül arasında”.

admin

İlhan Berk – Aşkla Ölüm

in Şiir

çocuktur aşk, küçük sürgünüm
bir avuç gökyüzüdür.

öylesine güzelsin ki beni sen soydun
bir çiçeğe su verir gibi.

usulca ensenden öptüm seni
usulca,
bozulup dağılıyor topuzun
karnın, kolların ipince düşüyorsun.

aşk ki küçük dağ köyleridir
diyordum, yüzünle çıktığım.

uzat ellerini, küçük sürgünüm
uzat bana
el eledir çünkü aşkla ölüm.

admin

İlhan Berk – Ne Böyle Sevdalar Gördüm Ne Böyle Ayrılıklar

in Şiir

Ne zaman seni düşünsem
Bir ceylan su içmeye iner
Çayırları büyürken görürüm.

Her akşam seninle
Yeşil bir zeytin tanesi
Bir parça mavi deniz
Alır beni.

Seni düşündükçe
Gül dikiyorum elimin değdiği yere
Atlara su veriyorum
Daha bir seviyorum dağları.

admin

İlhan Berk – Acının El Yazısında

in Şiir

Ben acıyım. Yani senin hazan düşen yüzün. Umarsız
Boyun bazan. Bazan ağzın, gölgeli gözlerin

Yani çocukluğun. Bursa’da bir sokak yani
(Bursa’yı hiç görmemişim gibi gelir bana)

Bir akşam yaktığın mum sonra bir kilisede
Daha hiç bilmediği bir yüz için ölümün

Zaman ki senden başka nedir
Ve hep bir yüz dönüşür bende

Bir yüze
Hem geceyi, hem tanyerlerini taşır kendinde

Ben ki bir yıkıntınım senin, senin büyüttüğün
Acının el yazısında

admin

İlhan Berk – Ben Uyandım Bir Aşk Demekti Bu Dünyada

in Şiir

-rondo-

Ben uyandım bir aşk demekti bu dünyada
-Sesin, bir gülü bırakmak gibi bir şeydi.
Karaydım, kağıt gibiydim yaşamalarda
Adım görseniz her gün o denizlerdeydi
Bin yıl bir M sesiydim aşağı Mısır’da.

Ben vurdum sevilere belli değil miydi
Bin yıl seni açtım işte yalnızlığımda.
Ne zaman aydınlığında adım geçti miydi
Bir aşk demekti bu dünyada.

Bir zamanlar yalnızlık güzeldi Mısır’da
Seninle yepyeni bir göktü gidilirdi
Baktım mı, büyürdü bir zambaktı anımda
Şimdi bir gölgedir uzar ovalarımda
Böyle uyanırdım ya uyanmak değildi
Bir aşk demekti bu dünyada.

admin

İlhan Berk – Bir Alageyik

in Şiir

Kimsecikler yoktu gayet iyi hatırlıyoruz
Bir sabah biz erkenden geldik dünyaya
Ortalıkta büyük bir sessizlik vardı
Deniz kestaneleri ağır ağır nefes alıyordu

Baktık her şey hazırdı dünyada
Gökyüzü, dağlar, ovalar yerini almıştı
Her şey durmadan büyüyüp gelişiyordu
Anladık dünyadaydık artık

Hepimiz ayrı ayrı tutulduk dünyaya
Denizi görenler deliye döndü
Gökyüzüne bir bakışı vardı bir ceylanın
Bütün ömrümce unutmam

Bizden biraz önce gelmişlerdi sanırım
Gökyüzü dağlar ovalar
Gökyüzü dağlar ovalar
Daha yeni yeni kendilerine geliyordu

Asıl sevincimiz güneşi görünce oldu
Baktık bir geçtiği yerden
Adam boyu kalkıyordu otlar
Bir dokunduğu şey
Bir zaman kendine gelemiyordu

Bir sabah deniz kıyısında
Bir koruyu uyurken bastırdı
Deliye döndüğünü gördüm
Nasıl deliye döndüğünü bir korunun
Şarkılara başladığı hatırımda

Gökyüzünün bir perişanlığı vardı üzerinde
Yüzyılda silkip atılacak gibi değildi
Bu kadar yer kapladığı için dünyada
Belli utanıp sıkılıyodu

Daha o zaman bu gökyüzünün, ovaların
Dünyaya sımsıkı sarılacakları belliydi
Baş kaldıramıyacakları
Bir vakit yaşamaktan

Hiç unutmam akşama doğruydu yağmur yağdı
Bütün balıklar denizin üstüne çıktı
Hepimiz işimizi gücümüzü bıraktık
Tam beş dakika dünyayı dinledik

Her şey yavaş yavaş oluyordu dünyada
Sarmaşıklar yavaş yavaş uzuyordu
Bir pencere yavaş yavaş açılıyordu
Dünyanın içinden

Dağlara ovalara doğru koştu o gün kimimiz
Kimimiz nehirlere doğru koştuk
Fevkalade sevinmiştik hatırımızda
Bugün işte bir bunu biliyoruz

admin

İlhan Berk – Şiir

in Şiir

Sarı, o Çokgüzel, giriyor kentime
Koyuyor sesini balıkçıl ve yalnız
Nehirlerleyin o, yavaşça etime.
Kırmızı, karışıyor ağızlarımız.

Göğü, bir ormanı gidiyoruz, Uzun
duyuyorum bunlar kirpiklerin. Buğday
Sonsuz Temmuz yüzün, o intiharım.
Bunlar oraların, Ey Aşkyüzlüm benim,
Ey.

Bir aşkı gitmek var, şimdi sen osun
Cinselliğimizi büyütmek büyütmek
Dağlamak çıplaklığımızı göklemek,

Böyle seni suya göğe tutuyorum.
Seni artık korkunç karıştırıyorum.

-Uzar şimdi bizden bir gece Upuzun.

admin

İlhan Berk İle

in Yazın

Önce, İstanbul Kitabı’na bakalım isterseniz: İlk ileri karakoldan, Uçbeyi İlhan Berk’in sancağı diktiği ilk tepe noktası. Türk yazınında ilk hakiki kent şiiri. İstanbul Kitabı, Türk şiirinde en çok haksızlığa uğramış kitaplardan biri. Nedense, görmezden gelinmiş. Görülen ya da öne çıkarılan yönünde ise, bu kitaptaki şiirlerinizin Walt Whitman’la kurduğu “teknik dostluk” ya da Apollinazre’in “Zone”undaki söyleyiş yakınlıkları. Siz de söylediniz bunu: “Şiirin tarihi, tekniğinin de tarihidir” diye. Ama, İstanbul Kitabı’ndaki İstanbul şiirinde, Walter Benjamin’in flaneur’ü de var, Michel Foucault’un “seyir halinde görme” etkinliği de. Benjamin ve Foucault’dan “yeni yeni” haberdar olduğumuza göre, bu örtüşmenin nedenleri nelerdir? En azından, sınır çarpışmalarındaki “ampirik” biryol yordam arama çabası mı?

Nazım Hikmet’i saymazsak (ilk yıkıcımız odur) İstanbul Kitabı yapısıyla aykırı bir gösterge koyar. Necip Fazıl, Tanpınar, Dıranas, Tarancı çağındayızdır. Koşuk şiir büyük mimari örnekleriyle gündemdedir. Benim yorgan gibi şiirler yazmam nerdeyse anlaşılır gibi değildir . Ama bu asıl da benim için anlaşılır şey değildir . Çünkü ben de Tanpınar, Dıranas, Tarancı gibi koşuk şiirler yazıyorum Varlık’ta. Bir de daha önce koşuk bir kitabım bile çıkmıştır. (Bugün o kitabın adı var yalnız, bende bile olmadığına göre kimsede de yoktur.) Kitap üstüne ilk yazıyı da Nahit Sırrı yazıyor. Şaşırtıcı havasını deşiyor. Asıl Nazım Hikmet selamlıyor ama ben bunu ancak kırk yıl sonra öğreniyorum. Nazım, Attila İlhan’ın Duvar’ı ile anıyor İstanbul’u (Attila, Nazım’ın yazısını benim adımı çıkararak Duvar’ın II. baskısında yayımlıyor). Kırk yıl sonra öğrenmem bu yüzden (O zaman için önemliydi bu elbet). Bugün hiçbir anlamı yok benim için. İstanbul Kitabı’nın günyüzü görmesi çok yenidir diyebilirim. İlk önemli yazı da Orhan Koçak’ın. Ahmet Oktay da bir yazı hazırladığını söyledi bana. Ben kitabımın anlaşılıp anlaşılmadığı, hakkının yenilip yenilmediğiyle ilgilenmem hiç. Ölçümü ta baştan koydum çünkü: Hep yalnızlığı seçerek yürüdüm, hep çıkmaz sokaklarda, hep yıka yıka kendimi. Bugün de böyle. Övülmek, anlaşılmak ürkütüyor beni, şiirim gözümden büsbütün düşüyor. İstemiyorum bunu. İstanbul Kitabı’mın Whitman’la ilgisi sanırım salt yorgan gibiliğinden geliyor. Bir de kalabalıkların birden benim şiirimde boy göstermesinden. Elbet Whitman bana bir pencere açtı, ama büyük pencere Zone’dan geliyor. Şiirim o güne değin yazılan şiire birden aykırı düşer. Hiç unutmam, Tarancı ile ilk tanışmamda bana ‘Her mısrada bir cigara yaktırıyorsun’ demişti. Şiirin asıl yeniliği buydu.

Tarancı ilk neşteri atmıştı. Nazım’ın övgüsü dünya vatandaşlığıyla ilgiliydi gibi gelir bana. Şiirin yapısındaki teknikten değildir. Modern dediğimiz şiir dilden bile önce teknik sorunudur, bu anlaşılmadıkça moderne kavramı var olamaz. ‘Sınır çarpışması’ dediğiniz burdadır İstanbul Kitabı’nın. ‘Seyir halinde görme’ye gelince, bunun görülmesine sevindim. Modernliği anlamadıkça (ki modern demek benim gözümde bütün bütün bir yeni altın akıtmak, dökmektir) yeni bir şiir dökülmez. Olanak dışıdır.

İstanbul Kitabı’ndaki İstanbul şiiri sinema dilinide kullanan bir yapıt. Usta bir senaryo yazarının eline geçse, eminim, müthiş bir kent filmi çıkar ortaya, yanılıyor muyum ?

‘Sinema dili’ni Galata ile Pera’da da kullandım. Sinema dili ayrı bir okuma ister, ayrı birde döküm. Modern şiirin poetikası yaratmıştır modern sinemayı, romanı, yontuyu, resmi. Bu da doğaldır elbet. Şiir çünkü doğası gereği geçtiği yeri allak bullak eder, yıkar, değiştirir. Büyük sinema ancak şairlerin elinde kurulacaktır. Kitabımdan bir film çıkarılmasını istemem, ben yerinden tedirgin değilim, bırakalım kalsın. Şair sinemacıları bekleyelim hem.

İlhan Berk’in, o uzun adamın, şiir serüvenine en sık başkentlik yapmış bir coğrafya parçası İstanbul. İkincisi, Bodrum. Gerçi Bodrum sizin şiiriniz için dünyanın başkentliği için seçilmiş bir coğrafya parçası gibi duruyor daha çok. İstanbul’u seçmenizin nedenlerini sık, sık anlatmak zorunda kaldınız. Bunda şair için bir nesne olarak İstanbul mu, yoksa şairin yoksulluğu karşısında İstanbul’un zenginliği mi rol oynadı?

İstanbul yeryüzünün en gerçeküstücü kenti. Bundan da öte bir kent, usdışı, imgelem dışı bir kent. Yeryüzünde görünmeyen Kentler vardır, varlıkları adlarından ötelere gitmez, o kentlerdendir İstanbul. Çok söyledim, yineleyeyim: İstanbul gibi kenti olan şairlerin başka hiçbir şeye gereksinimleri yoktur. Yeter ki onun dilini öğrensinler. İstanbul dili hermesci, derinliğine içrek, düşsel, bir unutuş dilidir. O ölçüde de fiziksel. Arsenikle, ölümle, cıvayla, bütün uyuşmazlıklarla yıkanmış, yoğrulmuş bir dil. Veba, frengi, kanserle de arkadaşlık eden bir dil. Görünmeyen, ama varlığı duyulan bir dil. Bu dili bulmalıyız.

İstanbul Kitabı’ndaki 1919 adlı şiirin öyküsü için Uzun Bir Adam’daki Ev Halkı bölümüne dek uzanmak gerekiyor. Gerçekten, bu kadar uzun mu yaşadı bu şiirlerin insanları? Nostaljiye inanmayan birine bu soru “abes” gelebilir ama?

Günah çıkarmanız gerekirse, şair İlhan Berk’in haksızlığına uğrayan üç sözcük söylemek ister misiniz?

Güneşi Yakanların Selamı, İstanbul, Günaydın Yeryüzü, Türkiye Şarkısı ve Köroğlu bir yanda, 1971 yılının Yeni Dergi’sinde (Nisan 71) yayımlanan Hüseyin Çapkan İçin Ağıt’a kadar olanlar öte yanda dursa, arada geçen zaman diliminde İkinci Yeni neler getirdi, neler götürdü? Kanatlı At, İkinci Yeni’yi başlangıç yapmış, bu nedenle soruyorum.

Şairlerin yaşamları öte-ben’lerdir, uzanmadıkları, dokunmadıkları, koklamadıkları hiçbir şey yoktur. Dünyayı, insanları kendi toprakları, mülkleri gibi sürerler, yeşertirler, çekilirler sonrada.

Benim hışmıma uğramış üç sözcük mü:
1-Anamalcı çamur.
2-Manzara.
3-Mutluluk.

Yalnız ‘Hüseyin Çapkan İçin Ağıt’ değil, çok sevilen daha üç şiir var. Niye onları kitaplarıma almadığım hep sorulur. Çok sevildikleri için, bundan kuşku duyduğum, buna dayanamadığım için almıyorum kitaplarıma.

İkinci Yeni’ye gelince, onun bir altın çağ olduğundan hala kuşkulananlar mı var? Buna şaşmamalı da derim.

Söyleşiler toplamına geçtik bile. Kanatlı At’ın arka kapağındaki tanıtma yazısına bakınca, ilk sivil şairlerimizden biri “kahkahalarla” gülecek. Ece Ayhan’dan söz ediyorum: cehennet için değil tarihe bakarsanız anlarsınız için. Kanatlı At, Pegasos, biliyorsunuz, bir çifte atar ve esin perileri doğar. Bu mitolojide yer alıyor. Pegasos’a binmenin şiir yazmak anlamına gelmesi ya da Pegasos’un şairler atı sayılması antik değil modern bir tasavvur, sonradan oluşmuş. Siz, bu adı seçerken, “modernliğinizimi” vurgulamak istediniz?

Tersten bir soru: Kanatlı At ile çifteyi kim(ler)e atıyorsunuz? Şiir okuyan azınlığa mı?

Şiir Atı sözcüğü büyük bir eğretileme yumağı atıyor: Hep de arkasında büyük bir boşlukla birlikte bir doluluk sergiliyor. Böylesine bayındır bir anlam lokomotifini görmemezliğe gelemezdim elbet. Dil kösnül bir meta üretir. Bunun ucunu, baş verdiği ölçüde bırakmamalı, kullanmalı. Dil bu durumda üç kaşlı çocuklar, bulanık taylar, alık gökyüzleri, fotoğraflar, gizemli uçurumlar, denizaltları besler. Dilin bu başdönmesini yakalamak gerekir. Usla da bağlarını koparır, avare kesilir. Böyle bir anlam yükü etken oldu kullanmamda.

Oku kime attığıma gelince, şiir kendisinden başka yere atmaz oklarını, varsa yoksa kendisidir. Okun bir yerlere gidip saplanması arızidir. Doğmak için çırpınır şiir, kimseyi bu yüzden görmez, kimse için varolmaz. Ondan yararlanan biziz. Lazar, ‘dışarıya gel!’ der, ama yanıtlamaz o bunu.. Doğmuş olmak yeter ona. Okura gelince: Karışmaz ona, sınırda tutar onu. Şiir doğduğunda her şeyi bırakır, yaşamaya bakar. Bunu, yani şiiri yaşarken görmek tansıktır!

Anlamı bir olanak değil de, bir olabilirlik biçiminde algıladığınız gözleniyor. “Ama şunu da söyleyeyim: bir şiir şiirse, anlamlıdır.” ya da “Anladığımda yitirdim şiirimi.” deme gereğini duyuran ne peki? Şairlerin nesnelersiz ve nesnelerdeki anlamlarını sıyırırken çektiği ıstıraplar mı?

Ben, sizin “sümüklüböcekleri” anlatışınızı sevmişimdir, içimden “keşke, biyoloji öğretmenleri de böyle anlatsa” demiştim. Biyoloji nedeniyle mi inferno? Yoksa, inferno’daki gazap mı büyüledi, sözcük-nesne olarak sizi?

‘Rüzgarlar, yalınayak rüzgarlar.’

Rimbaud: “Tüm anlamları sürekli bir biçimde büyük bir güçle ve bilinçli olarak altüst etmelidir.’ der. Anlam yasak bölgelere girmeli, kapıları zorlamalı, girdiği yeri de bilmemeli, kapatılmalı, ağzını, yüzünü dağıtmalı anlamın. Tanınmamalı, sezdirmesi, uzak varlığı depreşmeli. Bu işte yetmeli. Tehlikeli gezintiler yapmalı hep de. Böyle bir dünyada tutmalı elimizden. Oralara götürmeli, oralarda da elimizi bırakıp yitmeli. Her şeyin tümüyle sürüldüğü bir yerde bulmalıyız kendimizi. ‘Şiir çünkü’ kendini dile getiren bir sözdür. (Jacobson). Bunun duyulması, özellikle de aşılama yoluyla varolması her şeydir. Şiir anlaşıldığında yitirir kendini. Felaket de o zaman başlar.

İnferno‘ya gelince, bazı anlatmak istediklerimin (anlatmak doğrudan düzyazının alanına girer, usu buyur etmedir hem anlatmak) ancak düzyazı ile görüntüleyebileceğimi düşündüğüm için, bu yolda bir kitap. Şiir buna dayanamazdı, atardı.. Bunu bildiğim için elimi uzatmadım ona. İnferno gövdenin, şeylerin kitabı. Bit, sümüklüböcek, hamamböceği, hezaren, ayraç vb. bütün bunlar benim anlatmak istediğim, ama her seferinde de elimden kaçırdığım konulardı. Yerleri İnferno imiş, sonunda gördüm. Benden çok onlar seçtiler yerlerini. Benim ev ödemlerimdi hem onlar. Her gün içli dışlı olduğum. Böceklere büyük ilgi duyuyorum sonra, bir böcekbilimci olmak isterdim de… Taşlar da öyle. Taşları da görmemezlik edemem. Nerde bir taş görsem elime almadan edemem. Büyüler beni taşlar.

Tersten bir soru daha: Şair İlhan Berk’in uçbeyi olarak sancak diktiği sözcükler şiir, çarpışmalardaki nüansların kronobiyolojisinin ise deneme ve günlüklerde ayrıntılı biçimde yer alması şair İlhan Berk’in yazar İlhan Berk’i sorgulamaktan çekinmesi midir? Öncünün korktuğu öcü, yine kendi kendinizmi?

Doğrusu benim yazarlığım yoktur. Memet Fuat’ın dediğini anımsamalı: ‘Elinin değdiği şeyi şiire çeviriyor.’ Varsa böyle bir şey. Düzyazıya uzak yaratılmışımdır ben. Gündelik konuşmalarla ilgili dört beş satırı doğru dürüst yazamam ben. Mektuplar hariç (mektuplar biraz uzaktan yakından aşka benzer. Hem beyaz aşktır). Ama şu bir gerçek: Düzyazı öğrenilir. Öğrenilen bir şeye yaratı demem ben. Büyük olan (düzyazıda) öğrenilmeyen, biçemin alanına giren, girer girmez tenin, tinin kendisi kesilen ancak düzyazıdır: Joyce, Beckett, Sait Faik.

“Necatigil’i anlamış değiliz.” derken, biraz da “Türk şiir okuru İlhan Berk’i anlayamadı.” serzenişi var gibi; bu cümlenizde. Gerçekten şiir okuru hem ülkemizde hemde yurtdışında-İlhan Berk’i anlayabildi mi; anlayabiliyor mu?

Pessoa, Dino ve Giacometti. Her üçünde de ortak olan nokta nedir?

“Yalnız şiir, ağacı ağaç olarak görür. Bu yüzden yalnız şiirde ağaç ağaçtır.” derken, ağacın kendisi ile ağaç sözcüğü arasında bir tercih yapmıyorsunuz. Bu acımasızlık neden?

Ben, zaten sorduğum soruların yanıtlarını bütünüyle alacağıma inanmıyordum açıkçası. Sorularımın, sizin düşüncelerinizi iletmekte yalnızca “mutavassıt” olarak iş göreceğini de. Yine de, teşekkürler. Teşekkür nesnesi sözcükten çok duygudur çünkü. Poets vates! Çin çarpmış ozanlar, aşkına.

Bu sorulara topluca yaklaşacağım, bağışlansın. ‘Necatigil’i anlamış değiliz’ sözüm yerini daha uzunca bir süre koruyacaktır sanırım. Biz şiire yakın bir ulus değiliz. Bu bir gerçek önce. Hem şiirin bizde çok yazılması da bunu doğrulayan bir şeydir. Şiir saygı görmez bizde. Söz, hele büyük söz, baş üstünde tutulagelmiştir. Necatigil’i anlamış değilizin nedenleri var elbet benim için. Cemal Süreya Necatigil’in ölümünden sonra bana:’Çabuk unutulacak göreceksin’ dedi. Biri bu. İkincisini de başta söyledim.

Bana gelince: Bunlar beni hiç ilgilendirmiyor. Nedeni de açık: Ben yazmadan yapamadığım için yazıyorum. Ölmemek için anlayacağınız. Pesoa, Giacometti büyük içrekler! Dino, benim kendimi hep borçlu duyduğum bir sanatçı. Dünyaya yalnız vermek için gelmiş, hiç almayan yüce bir insan.

‘Ağaç yalnız şiirde ağaçtır.’ derken şiire girmeyen hiçbir şeyin varolamayacağına olan inancımı belirttim. Acımasızlık değil. Sevgi. Hem yalnız ağaç değil elbet, hiçbir şey kendine gelemez şiire girmedikçe, asıl da kendi olamaz !

Yeryüzünün kurucularıdır demez mi Hölderlin, şairler için?

(Tuğrul Asi Balkar, Cumhuriyet Kitap, 16 Şubat 1995)

admin

İlhan Berk İle

in Yazın

Şiir üstüne çok yazı yazdınız, şiir kavramı, şiir kuramı çalışmaları deyince İlhan Berk adı geliyor aklımıza. Bu yazılar şiirinizin bir tür oluşum güncesi sayılabilir mi?

Her insan uğraşı üstüne düşünür, bundan doğal birşey olamaz. Bir çilingir, bir kunduracı, bir marangoz uğraşısının gizleri ne denli-kendisinden önce gelenlerce-saptanmış olursa olsun, yine de düşünmekten kendini alıkoyamaz. Bilinenin dışına çıkmak için yeni düğümler, yeni ilmikler, yeni çözüm yolları arar. Bu bir yaratıcıysa, daha da kaçınılmaz olur bu. Nedeni de binlerce yolun içinden kendi yolunu kendi çizecektir. Bunun başka bir çıkar yolu yoktur. Üstelik, bunu ta baştan yapmak zorundadır. Orada gidip gelecektir çünkü, orasını ekip biçecek, böylece de: ‘Ben bu dünyadan geçtim!’ diyecektir. Bir ozanın, bir yaratıcının bunu diyebilmesi için de, bu yolun gerçekten onun olması, üstüne tapulaması gerekir. Bunsuz bir yaratıcının varlığı çok su götürür. Dahası, yoktur. Her ozanın ölüm-kalım sorunu önce burda yatar.

Her ozan gibi ben de işin başında kendi kazacağım yolu düşündüm. Bunun için de benden önceki yolları inceledim, taşları, kumu, çakılı nasıl karacağımı, onları nasıl dökeceğimi araştırdım. Böylece o bildiğiniz yolu döktüm. Şiir öğretilmez, öğrenilmez: Bulunur. Böyle diyorum, çünkü her ozan kendi tarlasını kendi kazar, ordan çıkardığı da başka kimseninkine benzemez. Toprağın birçok damarlarından yararlanarak kendi alışımını ortaya çıkarır. Ben: ‘Yalnız ozanların öğretmeni yoktur.’ derken, bunu söylemek istemişimdir. Bugün ‘şiir kavramı, şiir kuramı’ diye, şiir üstüne yazdığım yazılara baktığımda, şiiri çok değişik anladığımı anlattığımı görüyorum. Ama bu çoğunlukla yazdığım yazılara böyledir. Şiirimde öyle sanıldığı gibi büyük değişikler yok gibi geliyor bana. Aslında, ‘kuram’ bir ozanın yazdığı, şiirlerinin koyduğu kurumda aranmalıdır. Ondan çıkarılmalıdır: Söylediklerinden, yazdıklarından değil. ‘Ne kadar kuram varsa, o kadar ozan vardır’ sözü de bu yüzden doğrudur. Her ozan hayatına, şiirine baktığında çok değişik yollardan geçtiğini sanabilir ama, esasta bu yol tektir, ve de bu kendine çizdiği-baştanberi- yoldan başka birşey değildir. Ya da bu bana böyle görünüyor.

Şiir çizginiz değişimler gösterdi. Özellikle İkinci Yeni diye adlandırılan akımın da savunucuları arasında sayılıyorsunuz. İkinci Yeni neydi, böyle bir akım var mıydı? Türk şiirine yararı mı oldu zararı mı?

Şiir bir dil sorunsalıdır. Dili bulmadır. Dili bulmakda, yine onunla gide gele, yıkana, yoğrula olur. Bir şiirin koyduğu değişik çizgiler özle biçimden çok yine ‘şiir dili’ dediğimiz, her ozanın dilinde kendini belli eder. Başlangıçta bu dilin girip çıkmadığı çukur, oyuk, yol, tepe yok gibidir. Yöresini araştırma, toprağını bulma çabasının ta kendisidir bu. Giderek, kendi seçmesini yapar dil. Ayrıkotlarını temizler, girip çıktığı çıkmaz sokakları bırakır, kokladığı, kazdığı su yollarını bir kıyıya iter, sonunda deltasına yerleşir, sınırını çizer, otağını kurar. Bir ozanın şiir çizgisinin değişikliği dediğimiz bu dildir işte. Sizin benim şiir çizgimin değişiklikler gösterdiğini söylemeniz de bundan başka bir şey değildir sanırım. Öte yandan, her ozanda açık-kapalı bunu görebiliriz. İkinci Yeni’ye gelince, Türk şiir tarihi hiç kimsenin merakını çekmemiş bir topraktır. Ne irdelenmiş, ne de üstüne eğilinmiştir. Bakir bir toprak olduğu için de herkes üstüne birşeyler söyleyegelmiştir. Bir gün Türk şiiri incelendiğinde İkinci Yeni’nin Türk şiirinde ayrı bir damar olduğu anlaşılacaktır. Bunca zengin olan eski şiirimiz, Tanzimatla -onu izleyen bütün yenileşme çabaları da gözönünde bulundurulduğunda- Cumhuriyetle büyük çizgiler koyarak gelmiş değildir. Cumhuriyet şiiri, Yahya Kemal, Ahmet Haşim, Nazım Hikmet demektir. Topu topu üç çizgidir yani. Orhan Veli, ve arkadaşlarıyla bir dördüncü çizgi gündeme girmiştir.

İyice bakılırsa İkinci Yeni’nin bir beşinci çizgi olduğu görülecektir. İkinci Yeni’nin koyduğu bu beşinci çizgidir. Şiirimizi ‘teşrih masasına’ yatırma, onu havalandırmadır bu. Bugün Nazım Hikmet şiiri değişik biçimde de olsa-bir alt gelenek olarak vardır. Sürdürülmektedir. Bu aşılmış değildir. Onun yörüngesinde dönmektedir. Orhan Veli, Oktay Rifat, Melih Cevdet şiiri, böyle bir gelenek koymamıştır. Ama bir ara yol olarak açıktır. İkinci Yeni’ye gelince, elbet o da baştaki gibi kalmamış, değişmiştir, ama bir çizgidir o şiirimizde. Giderek alanını daha da genişletmektedir. Bundan kimsenin kuşkusu olmamalı. Nazım Hikmet’in koyduğu şiirle hesaplaşa, çarpışa, yeni sularla yıkanarak, yeni boyutlar edinerek sürüyor. İkinci Yeni’nin bir akım olduğunu söylemeye herkes korkuyor. Akım ne sanılıyor? Bir ulusun şiirini ‘allakbullak edip, yalnız onun egemen olması mı? Dünya şiir tarihinde böyle bir şey yoktur. Akım, bir ulusun şiirinde yeni bir çizgi demektir. Bazı ozanların bir çağa parmak kaldırmasıdır. Öte yandan, İkinci Yeni, bugün -başlangıcı düşünürsek- giderek kendi toprağını bulma yolundadır da. Ağababasının Ahmet Haşim olduğunu hergün daha bir anlamadadır. Köksüz değildir yani.

Değişkenlik gösteren şiirlerinizin ana çizgisini saptayabilir misiniz?

Ben şiirimi değiştirecek büyük yaşamalar, büyük inişler çıkışlar yaşamadım diye düşünürüm kendimi. Şiirle gittim geldim ben. Asıl alış-verişim onunla oldu. Onunla dövüştüm, cebelleştim, yattım kalktım. Bir değişiklik koyuyorsa, bu cebelleşmenin değişikliğidir bu. Şiirimin ana çizgisini saptamak her ne kadar benim işim değilse de, dilde, dili kullanışımda aranmalıdır bu. Özün bende baştan beri pek değiştiği kanısında değilim. Öz gibi, biçim değişikliklerinede uğramamıştır şiirim. Değişik gibi görünen biçimler, özler dilden gelmektedir, dilin kullanış biçiminden diye düşünüyorum. Ben bir dil simyacısıyım. Tek gerecim o. Her yerde onu ararım. Evliya Çelebi’ye, Hammer’e, Katip Çelebi’ye, Batuta’ya daha nicelerine düşüşüm, fermanlara, araç gereç kitaplarına, el ilanlarına değin uzanışım bundandır hep. Çağların diliyle yıkanmak isterim. Benim dil anlayışım böyle bir gelenek kurar. Böylece bu elimdeki dille iki üç elle yazarım. Şiirimin değişik çizgiler koyması bundandır, dilin kullanılış biçiminden gelir. Elbette yaşamımdaki acıları, sevinçleri, bir yana attığımı, onların bir öz-biçim alışverişini oluşturmadığını söyleyecek değilim. Ama egemenlik hep dildedir, yansırsa ordan yansır bu. Konular, özler pek değişmez bende. Yıllardır seviler, kent yaşamları, doğa, insan görüleri olmuştur konularım. Değişkenlik hep dili kullanışımdan, kimi onun üstüne üstüne yürüyüşümden, kimi uyumumdan, kimi onu silmek istememden gelmiştir. Dilin beli nerde gelmişse, ben ordayımdır. Tek elle yazmak sıkar beni. Bu yüzden sık sık el değiştiririm. Dilin sıfır noktasına dönerim çoğunlukla. Bir yıldır elli ot üstünde çalıştım. On yıldır da bu elli otu nasıl anlatabilirim diye düşündüm. Dili bulunca bir yılda tamamlandı bu. Otlarla gide gele, onlarla yata kalka başlayan bu serüven; ancak dili bulduğumda tamamlandı. Şifalı Otlar Kitabı’nın yaşamı da bu dil serüveninden başka bir şey değildir. Şimdi de bu yolculuğu hayvanlara, sulara, madenlere, kuşlara, böceklere, taşlara değin sürdürmek istiyorum. Şifalı Otlar Kitabı’nı yazarken öyle bir yere geldim ki, nesnel bir algı, imge koymayan hiçbir sözcük beni ilgilendirmez oldu. Çağrışımlar, kavramlar, simgeler, (şiirin bu kanser sözcükleri) yokoluverdiler. Dokunulmayan hiçbir nesneye bakamaz oldum.

Bugün Türk şiirinin vardığı düzeyi yeterli buluyor musunuz? Bugünkü Türk Şiir geleneğimizden yararlanabiliyor mu? Yararlanıyorsa nasıl, yararlanmıyorsa neden?

Sevgili Doğan Hızlan, ‘Bugünkü Türk şiirinin vardığı düzeyi yeterli buluyor musunuz?’ diye bir soru bana göre değil. Yanıtı çoktan: Hayır, hayır elbet. Türk şiirinin geleneğinden yararlanıyor muyuza gelince: Duralım burda biraz. Büyük bir şiir olan eski şiirimiz, Fransız, İngiliz, Alman şiiri gibi bir gelenek koymaz. Ben geleneği dile çok bağlı diye düşünürüm. Tarihi, ekini, düşünü bir yana atmam ama, onları da dilin içinde düşündüğüm için bizim bir Fransız, Alman, İngiliz şiiri gibi bir geleneğimiz yoktur. Bir Fransız Villon’dan, bir İngiliz Chaucer’dan bir Alman Goethe’den yararlanırken, biz aynı biçimde eski şiirimizden yararlanamayız. Biz hala elimizdeki gereci (dili) yoğurmakla, onu kurmakla cebelleşiyoruz. Gelenekten ben dili anlıyorum dediğim zaman bunu söylemek istiyorum. Salah Birsel’le biz bir zamanlar eski şiirimizden nasıl yararlanırız diye düşündüğümüzde, ben eski şiirimizden, ondaki sesten yola çıkmayı öne sürmüştüm. Bunun için de bir zaman eski şiirimizden beyitler ezberleyip, o sesleri şiirimizde kullanmaya çalıştık’. Bir ulusun düşünce tarihi şiirdeki seslere yansır diye düşünüyorduk. Bu yaklaşımı bir yana atmamak gereğini duyduk. Bugün de bunun geçerliliğini ileri sürebilirim. Gelenekten biz böyle yararlanabiliriz derim, yararlanabilirsek. Aslında biz kendi geleneğimizi kendi kuran o yıldızlar kümeleriyiz. Bizim göğümüz boş. Bir Ahmet Haşim, bir Yahya Kemal, bir Nazım bunda bize yardımcı olabilir diyorum. Onların bir çizgileri vardır çünkü. Oraları kazmalıyız derim, oralardan çıkaracağımızla yetinelim demiyorum elbet; ama ben önümüzde onları görüyorum gelenek diye. hepsi bu…

(Doğan Hızlan, Gösteri, Ağustos 1981)

admin

İlhan Berk – 1919

in Şiir

Ben dünyaya bir idare lambası altında geldim
Yeryüzü Birinci Dünya Harbi”ni yaşıyordu
Başımın üstünde mendil boyunda bulutlar vardı

Yunan Harbi”nde yanan şehirlerimizi bir dağdan seyrettim
O çadır çadır insanları askerleri esirleri
Arkalarında bir gömlekle kaçan halkımızı
İlk topu ilk tayyareyi gördüm
Anam kardeşim ve ben ayaktaydık
Kapanık dükkanlarıyla çarşılarımıza yağmur yağıyordu

Her sınıf insanıyla şehrim dağlara taşınmıştı

O yangından nehirlerimiz dağlarımız ve çeşmelerimiz kurtuldular

Yanmış ve yakılmış şehrimize bir akşamüzeri askerlerimiz girdi
Kursaklarında bir parça ekmekle insanlar ayaktaydı
O gün dünyayı ve insanları tanıdım
O gün ayağımın dibindeki şehirden ağlamayı öğrendim

Site içerisinde ara

@ufukluker'i takip et

RSS Son okuduklarım

  • Gemiler de Ağlarmış
  • Bir Köy Hekimi
  • Açlık Sanatçısı
  • Unutamayan Adam (Amos Decker, #1)
  • Bir Havva Kızı
  • Her Şeye Rağmen Sevgi

Site istatistikleri

  • 0
  • 94
  • 87
  • 7.671.289
  • 3.016.063

Etiketler

Kahraman Altun Hasan İzzettin Dinamo Sinan Kukul Cahit Zarifoğlu Cahit Irgat Hilmi Yavuz Cengiz Bektaş Konstantin Simanov Kemalettin Kamu Vladimir Mayakovsky Asım Bezirci Jesus Lopez Pacheco Özdemir Asaf Ümit Yaşar Oğuzcan Eugene Guillevic Melih Cevdet Anday Kenneth Rexroth Gülseli İnal Metin Altıok Adnan Yücel Nihat Behram Sandor Petöfi Ece Ayhan İlhan Berk Abdülkadir Bulut Yaşar Kemal Dido Sotiriou Hasan Basri Alp Fakir Baykurt Rıfat Ilgaz Fethi Giray Enis Batur Metin Eloğlu Özge Dirik Behçet Necatigil Necati Cumalı Bejan Matur Sabri Altınel Salah Birsel Turgut Uyar Orhan Kemal Kutsiye Bozoklar İlhami Bekir Tez Erdal Öz Altay Öktem Louise Gareau Des Bois İsmet Özel Vecihi Timuroğlu Sennur Sezer Seyhan Erözçelik Celal Sılay Oktay Rifat Yi Men Bedri Rahmi Eyüboğlu Ahmet Oktay Tevfik El Zeyyad Bertolt Brecht Sandor Forbath Louis Macneice Jose Marti Cevdet Kudret Edip Cansever Ahmet Necdet Füruğ Ferruhzad Erdal Alova Tove Ditlevsen Peter Abrahams Liana Daskalova Federico Garcia Lorca Ülkü Tamer Kostas Kleanthis Kerim Korcan Nicolae Dragos Yaşar Miraç Bilgin Adalı Ahmet Erhan Cevat Şakir Kabaağaçlı Ahmet Telli Paul Eluard Suat Derviş Goethe Yaşar Nabi Nayır Bekir Yıldız Halim Şefik Güzelson Cemal Süreya Suat Taşer Sait Faik Abasıyanık E. E. Cummings Gabriel Celaya Ataol Behramoğlu Miguel Hernandez İbrahim Karaca A. Hicri İzgören Feyzi Halıcı Nazım Hikmet Mehmed Kemal Mehmet Başaran Blas De Otero Neşe Yaşın Metin Demirtaş Haydar Ergülen Kemal Burkay Oktay Taftalı Fazıl Hüsnü Dağlarca Akgün Akova Heinz Kahlau Özdemir İnce Fang Vei Teh Konstantinos Kavafis Ahmed Arif Orhan Murat Arıburnu Süleyman Çobanoğlu Mehmet Yaşin Cahit Külebi Afşar Timuçin Resul Rıza Aziz Nesin Faruk Nafiz Çamlıbel Philippe Soupault Arkadaş Z. Özger Müştak Erenus Günter Kunert Attila İlhan Nikola Vaptsarov Vasko Popa Arif Damar İsmail Uyaroğlu Süleyman Nesip Oruç Aruoba Zafer Ekin Karabay Pablo Neruda Suat Vardal Sabahattin Kudret Aksal Can Yücel Ahmet Ada Yannis Ritsos Behçet Kemal Çağlar Hasan Hüseyin Korkmazgil Yılmaz Güney Asaf Halet Çelebi Sezai Karakoç Vyaçeslav Ivanov Yılmaz Odabaşı Adalet Ağaoğlu Talip Apaydın Sun Yu-T'ang Orhan Veli Kanık Sabahattin Ali Adnan Özer Conrad Aiken Cahit Sıtkı Tarancı Turgay Fişekçi Memet Fuat Birhan Keskin Abdülkadir Budak Nahit Ulvi Akgün Refik Durbaş Hasan Biber Şükran Kurdakul Murathan Mungan Kemal Özer Şükrü Erbaş Gülten Akın Enver Gökçe Barış Pirhasan Ingeborg Bachmann Vedat Türkali Yorgo Seferis Oğuz Atay Berin Taşan Türkan İldeniz Lale Müldür Ahmet Muhip Dranas Ziya Osman Saba Ozan Telli Ercüment Behzat Lav Ömer Bedrettin Uşaklı Behçet Aysan A. Kadir Özkan Mert
by Ufuk Lüker
  • 500px
  • LinkedIn
  • Youtube
Sayfanın başına dön