• Kişisel
  • Kitaplık
Ufuk Lüker
  • Ana Sayfa
  • Şiir
  • Öykü
  • Müzik
  • Sinema
  • Yazın
  • Görsel
  • Ara
  • Menu Menu
Öykü

Sabahattin Ali – Fikir Arkadaşı

Gel, şurada birkaç tane atalım!.. Canım efendim, yarım saat oturmakla evde sopa yemezsin. Evli değiliz ama, böyle şeylerden anlarız. Burada enfes meze veriyorlar; hem de ucuz. Bu kadar görüşmüşlüğümüz var, bir rakımızı iç bari…

Yavrum… Hey, garson!.. Getir bakalım bir şeyler!..

Otur iki gözüm. Seninle ahbaplığımız o kadar eski değil ama, nedense pek sevindim. Ben arkadaş canlısıyım. Bilhassa fikir arkadaşı olabilecek insanlara bayılırım. Değil mi kardeşim, şu memlekette beş on entelektüeliz, birbirimizi tanıyıp tutmazsak halimiz ne olur? -Şimdi menfaat dünyası, hasbi (karşılıksız) arkadaşlık yok!..- diyorlar ama, ben bu fikirde değilim. Biz adi halk gibi düşünebilir miyiz hiç? Ne tahsilimiz, ne karakterimiz, ne de fikirlerimiz buna müsait değildir. Seni bilmem, fakat ben maddelerin fevkinde bir manevi bağa, insanları birbirine yaklaştıran bir hisse inanıyorum. Düşün, dünyada birbirini severek, birbirine yakın olmak hisleri de olmasa yaşamanın manası kalır mı? Bizi kütlenin fevkine yükselten yalnız bunlardır. Fakat biz entelektüeller arasında da muayyen birtakım fikir bağları yok, herkes kendi havasında ve menfaat peşinde… Onun için candan bir arkadaş bulunca dört elle sarılıyorum. Burası ufak yer. İnsan boğulacak, her münevverin hayat hakkında, insanlar hakkında birçok düşünceleri, ne diyeyim, kendine göre felsefesi var. Bunu anlayacak, mukabil fikirlerini dinletecek bir dosta hepimiz muhtacız. Dedim ya, yok… yok… Bizim dairede on kişi kadar varız… Hep münevver, tahsilleri yerinde, zeki adamlar; fakat hiçbirisi ile kafa dengi olamıyorum. Halbuki şöyle candan, kardeş gibi bir arkadaşlığa dünyalar feda… Koca dairede bir bizim şu oğlan vardı. Hani canım, başına bir felaket geldi… İşte o… Galiba avukatlığını da sen almışsın… Çok insan çocuktu doğrusu, pırlanta gibi bir kalbi vardı. Samimi arkadaş diye bir onu tanıdım. Ne yaparsın? İnsanlar böyle işte… Bir iftira, haydi kodese… Hani hiç kabahati de yok değildi, çenesini tutmaz, ileri geri söylenirdi. Kaç kere dedim: Oğlum, devir o devir değil, dünyayı sen mi ıslah edeceksin? Al üç buçuk kuruş maaşını, otur bir köşede… Değil mi efendim? Biz de fikir sahibiyiz… Ben kendi nefsime ondan çok daha ileriyim… Evet, bu dünya böyle yürümez, fakat her şeyin sırası var… Bak, ben ağzımı açıyor muyum? İnsan karda yürüyüp izini belli etmemeli… Fakat cahil çocuk, dinlemezdi ki… Hep burnunun doğrusuna giderdi. Sanki tek başına dünyanın mihverini (eksen) değiştirecek…

Oğlum, garson!.. Bize birer rakı daha getir bakalım!..

Okur okur, kitaplarda yazılan şeyleri hakikat zannederek kafasına yerleştirirdi. Hayata bakmalı, hayata; kitaplarda bir şey yok… Kim bilir, belki biz de evimizde okuyoruz… Fakat hayat büsbütün başka… Etrafı ve zamanı kollamalı… Vakti geldiği zaman ben ondan daha fedakarca ortaya atılırım… Kafamdaki bir fikir uğruna kanımı son damlasına kadar akıtmazsam namerdim. Ama dedim ya, zamanı var.

Ah, ah… Yaktı kendisini oğlan, yaktı… Burası ufak yer… Her şey hemen büyütülür… Sessiz sedasız bir köşeye çekilip yaşamak lazım. Halbuki o önüne gelene çatardı. Memleket büyüklerinin hepsini darılttı. En sonra da, o mahut heriflerle tutuştu. O zaman kendisini çağırdım: Yavrum, dedim, bunlarda din, iman yoktur, insana en sonra yapılacağı en önce yaparlar… Fakat dinletemedim. Öbürleri iki yalancı şahit bulunca bastılar iftirayı… Oğlan da girdi içeri…

İnanmazsın, o gün akşama kadar deli gibi dört yana dolaştım. Aklıma geldikçe gözlerim yaşarıyordu. Evet, ağladım! İstersen inanma kardeşim; dedim ya, ben arkadaş canlısıyım; hele böyle sevdiğim birisi için canım feda… Hilafsız söylüyorum, ciğerim kopmuş gibi oldum. Ne parası var, ne kimsesi var… Anası, kardeşleri onun eline bakıyorlar. Felaket, hem de ne felaket… Kendi param yok ki vereyim… Olsa, dedim ya, canım feda… Fakat malum… Biz maaş ehliyiz… Sonra kimseye gidip bir şey de söyleyemezsin… Cürüm fena… İnsanı hemen lekeleyiverirler. Alemin on parmağında on kara… Hapishaneye de gidip göremedim. Biliyor musun? Yüzü soğuktur şu menhus yerin… Fakat elimden gelen her şeyi bu çocuk için yapmak isterim… Dedim ya, arkadaş için canım feda…

Seni avukat tuttuğunu duyunca çok memnun oldum: Çünkü nazik mesele… Her avukatın becerebileceği iş değil… Genç olmak, ateşli olmak, davanın ruhunu duymak lazım. Hakikaten yanılmamışım… İlk celsede yaptığın müdafaayı anlattılar (şey, ben o gün biraz rahatsızdım da kendim mahkemeye gelememiştim, arkadaşlardan tafsilatını dinledim), yaman bir müdafaa yapmışsın… Hani neredeyse birkaç celsede oğlanı kurtaracaksın…

Garson… Gel bakalım, şu mezeleri değiştir…

İç kardeşim iç!.. Vallahi şunu kederden içiyorum. Yüreğim nasıl yanıyor bilsen… On sene arasam böyle kafa dengi bir arkadaş bulamazdım. Onu da talih elimden aldı. Düşünüyorum da, biz burada kafayı çekerken o, taş odalarda kim bilir ne yapıyor?.. Hey gidi dünya!..

Ama biliyor musun?.. Bu belki onun için bir derstir. Bir müddet yatsa hiç de fena olmayacak… Ona böyle bir sille lazımdı, değil mi? Ha?!.. Ne dersin? Gitgide azıtıyordu. Maazallah tuttuğu yol ipe kadar varabilirdi. Gene hafif atlattı… Yatsa yatsa bir iki sene yatar, bu da ona lazım… İstikbali, hayatı, ömrünün sükuneti namına lazım… Mefkuremiz namına lazım… Anladın mı, mefkuremiz namına lazım… İki gözüm kardeşim, sen de onu seviyorsan müdafaa etme… Ona iyilik etmek istiyorsan bırak biraz burnu sürtsün…

Mussolini ne demiş? Adam olmak için şu kadar sene hapis yatmak gerek, demiş; değil mi? Yaman herif şu Musolini vesselam… Cemiyetin bu feci halinde bir entelektüel için hapis yatmak elzem. Olgunlaşmak, hayatı anlamak için başka çare yok. Bizimki de belki bu sayede biraz kitaplardan başını kaldırır da etrafını görür, körü körüne atılganlıktan vazgeçer.

Dedim ya, onu seviyorsan müdafaanı gevşek tut. Her şeyin altını o kadar kurcalama… Mahkemede pek ateşli olduğunu duyunca hem memnun oldum, hem de oğlanın hesabına üzüldüm. Seni buraya çağırışım da bunu görüşmek içindi. Zaten kendisi sinirlidir, ileri geri laflarıyla nasıl olsa hakimleri kızdıracak, işi büsbütün berbat edecek, cezayı da yiyecek… Hah… Hah… Bir senecik yatar… Ne diye başını sallıyorsun?.. Avukatlık ücreti alacaksan, vicdansızlık mı olur diyorsun?.. Bu ona fenalık değil ki, doğrudan doğruya iyilik… İstersen bu parayı alma! Bir arkadaş için fedakarlık et de alma… Hem kaç lira verecekti? Yirmi beş lira değil mi? Ben otuz lira veririm; sen yalnız onu mahkum ettir!.. Görüyorsun ya, ben onun iyiliği için hiçbir fedakarlıktan kaçınmıyorum. Yalnız bu kadar mı? Böyle candan bir dosttan, böyle bir fikir arkadaşından mahrum olmaya da katlanacağım…

Ne? Otuz lirayı nereden mi bulacakmışım?.. Şey, bizim oğlan hapse girince yeri açık kaldı tabii… İşlerine vekaleten ben bakıyorum. Bu aydan itibaren maaşıma ilave olarak kırk lira kadar da ücret alacağım…

Garson!.. Birer rakı daha!..

(Sabahattin Ali, Ayda Bir, Aralık 1935)

Etiketler: Sabahattin Ali
Bu gönderiyi paylaş
  • Share on Facebook
  • Share on Twitter
  • Share on Tumblr
  • Mail üzerinden paylaş
Beğenebilecekleriniz:
Sabahattin Ali – Bir Mesleğin Başlangıcı
Sabahattin Ali – Bir Gemici Hikayesi
Sabahattin Ali – Kafakağıdı
Sabahattin Ali – İstek
Sabahattin Ali – Düşman
Sabahattin Ali – Bir Aşk Masalı

Site içerisinde ara

Son Eklenenler

  • Ahmed Arif – Basübadelmevt
  • Ahmed Arif – Tutuklu
  • Ahmed Arif – Yurdum Benim Şahdamarım
  • Cemal Süreya – Bir Şair: Ahmed Arif
  • Behçet Necatigil – Gece ve Yas

Site istatistikleri

  • 5
  • 275
  • 206
  • 8.065.600
  • 3.305.596

RSS [Kişisel] Son okuduklarım

  • İvan Denisoviç'in Bir Günü
  • Kasaba
  • Berlin
  • Denizin Çağrısı
  • The Mandalorian: The Graphic Novel of Season 2
  • The Mandalorian: The Graphic Novel of Season 1
@ufukluker'i takip et

Etiketler

Adnan Özer Suat Taşer Yannis Ritsos Yaşar Miraç Halim Şefik Güzelson Liana Daskalova Hasan Biber Miguel Hernandez Füruğ Ferruhzad Behçet Necatigil Bedri Rahmi Eyüboğlu Haydar Ergülen Refik Durbaş Zafer Ekin Karabay Veysel Öngören Fazıl Hüsnü Dağlarca Akgün Akova Neşe Yaşın Ece Ayhan Necati Cumalı Feyzi Halıcı Yaşar Nabi Nayır Adnan Yücel Sabri Altınel Vyaçeslav Ivanov Gabriel Celaya Kemalettin Kamu Oktay Rifat A. Hicri İzgören Yi Men Asaf Halet Çelebi Edip Cansever Bekir Yıldız Louis Macneice Adalet Ağaoğlu Ziya Osman Saba Lale Müldür Fakir Baykurt Attila İlhan Nahit Ulvi Akgün A. Kadir Goethe Müştak Erenus Sandor Petöfi Erdal Alova Özdemir İnce Cemal Süreya Tove Ditlevsen Abdülkadir Bulut Memet Fuat Ahmet Muhip Dranas Heinz Kahlau Adnan Binyazar Günter Kunert Ahmet Ada Orhan Veli Kanık Konstantinos Kavafis Vasko Popa Özge Dirik Cahit Külebi Ahmet Telli Türkan İldeniz Dido Sotiriou Hasan İzzettin Dinamo Metin Eloğlu Özdemir Asaf Vladimir Mayakovsky Seyhan Erözçelik İlhami Bekir Tez Gülten Akın Federico Garcia Lorca Metin Demirtaş Mehmet Başaran Metin Altıok Orhan Murat Arıburnu Özkan Mert Fang Vei Teh İsmet Özel Ercüment Behzat Lav İsmail Uyaroğlu Melih Cevdet Anday Yılmaz Güney Jose Marti Nikola Vaptsarov Ahmet Oktay Sun Yu-T'ang Bilgin Adalı Ataol Behramoğlu Ahmet Erhan Nazım Hikmet Kostas Kleanthis Cahit Zarifoğlu Can Yücel Arif Damar İbrahim Karaca Altay Öktem Kerim Korcan Hilmi Yavuz Guy de Maupassant Cahit Sıtkı Tarancı Sabahattin Kudret Aksal Ömer Bedrettin Uşaklı Resul Rıza Hasan Basri Alp Cevdet Kudret Hasan Hüseyin Korkmazgil Oğuz Atay Vedat Türkali Enis Batur E. E. Cummings Louise Gareau Des Bois Turgay Fişekçi Süleyman Nesip Suat Vardal Yorgo Seferis Nicolae Dragos Sandor Forbath Kahraman Altun Ülkü Tamer Bertolt Brecht Arkadaş Z. Özger Salah Birsel Erdal Öz Behçet Kemal Çağlar Talip Apaydın Peter Abrahams Jesus Lopez Pacheco Şükrü Erbaş Oktay Taftalı Sinan Kukul Vecihi Timuroğlu Ahmed Arif Barış Pirhasan İlhan Berk Philippe Soupault Pablo Neruda Orhan Kemal Turgut Uyar Mehmed Kemal Yaşar Kemal Kenneth Rexroth Behçet Aysan Rıfat Ilgaz Ingeborg Bachmann Süleyman Çobanoğlu Kemal Burkay Abdülkadir Budak Kemal Özer Sabahattin Ali Eugene Guillevic Sezai Karakoç Konstantin Simanov Asım Bezirci Gülseli İnal Celal Sılay Faruk Nafiz Çamlıbel Afşar Timuçin Cevat Şakir Kabaağaçlı Mehmet Yaşin Conrad Aiken Cahit Irgat Ozan Telli Berin Taşan Cengiz Bektaş Ümit Yaşar Oğuzcan Birhan Keskin Sennur Sezer Sait Faik Abasıyanık Enver Gökçe Murathan Mungan Suat Derviş Tevfik El Zeyyad Şükran Kurdakul Ahmet Necdet Blas De Otero Oruç Aruoba Aziz Nesin Fethi Giray Nihat Behram Yılmaz Odabaşı Bejan Matur Kutsiye Bozoklar Paul Eluard
by Ufuk Lüker
  • 500px
  • LinkedIn
  • Youtube
Sabahattin Ali – Arabalar Bes KuruşaSabahattin Ali – Düşman
Sayfanın başına dön