Refik Durbaş, güncel yaşamın kaygılarından, sevinç ve özlemlerinden hareketle, yaşanılan ‘an’ların gerçeklerini yalın, içli, çarpıcı bir duyarlıkla işlediği şiirleriyle ‘1960 Kuşağı’nın öncü şairleri arasında yer aldı. İlk dönem şiirlerindeki ‘İkinci Yeni’ eğiliminden, sağlam bir dil örgüsüyle simge yüklü bir anlatıma ve toplumsal gerçeklere yönelişi, şiirinin gelişim çizgisinin önemli aşaması sayıldı. Halk arasında yaygın olarak kullanılan […]
Vazgeçemem mahşerinde! Birinci boylamdan taa en uzağa, Her miliminde enlem aralarının, Silkinip uyacak da arınmış pişman, Ve çiyan ve güvercin Ta kimsede tek sızı kalmayıncaya, Değse de ellerimiz o yitik düşe, Vazgeçemem mahşerinde Kar-beyaz oyumdan asla, Kıyamet sabahı et-cana… Bu nedensiz düzen körlere sungu, Beyin dokularında yosunlar Lağımlık, yeşil. En gücü, en koyanı, Bilmezlikten gelir […]
Birden Kurşun yemiş gibi susar, Gözbebeklerime karşı. Susar da, açılıp yol verir şehir, Sade radyolarda bir gamlı hava: “Elaziz uzun çarşı…” Firarda gözüm yok, Namussuzum yok, Yok pişmanlık bir halim; Yaslanıp, bir cıgara yakmak isterim Dumanı cevahir değer. Mağlup mu desem, mahçup mu? Ama ikisi de değil, Ben garip, sen güzel, dünya mutlu… Öyle tuhafım […]
Engereğin dişlerine işledim, Ağu dişlerine Oluklu, çentik… Ve vurgun, Gözleri bir çift cehennem Burnuna kan tütmüş Pars bıyığına… Dağın pulat yüreğine işledim, Şimşeğin masmavi usturasına Sevdanı usul-usul Sevdanı mısra-mısra Lo ben seni hapislerde sevmişim, Ben seni sürgünlerde. Yurdum benim Şahdamarını… Yücende buzul Ve kar, Maviş dağ tavşanları Gün vuranda alaran Zemheri yılanları Ve yakut bir […]
“Bir şair: Ahmed Arif Toplar dağların rüzgârlarını Dağıtır çocuklara erken” Hasretinden Prangalar Eskittim kitabıyla Ahmed Arifin şiiri de gün ışığına çıktı. Böylece Ahmed Arifin Türk şiirinde zaten öteden beri sağlamış bulunduğu yer, okurun gözünde de matematik bir kesinlik kazandı. Sanırım, bu yer, bundan sonra en az tartışılır yerlerden biri olarak kala caktır. Şu yaşadığımız günler […]
Bir köşeye büzülüp Böyle susmazdım ama Kapılardan süzülüp Gece doldu odama. Bir yağmur ince ince Çarpıyor şimdi cama Hasret kaldım sevince Korku yüzümde yama. Dalarken gözümde yaş Ben böyle sonsuz gama Artıyor yavaş yavaş Damlardaki ağlama.
Bir Neo-Nazi saldırısı sonucu kocasını ve oğlunu kaybeden Alman bir kadının hikâyesini anlatan Paramparça intikam temasını işleme biçimiyle anaakım Amerikan filmlerine yaklaşıyor. Ancak Fatih Akın bu tanıdık kalıpları, cüretkâr sorular sormak için kullanıyor. Gençlik yıllarında Neo-Nazilerle sıkça sokak kavgasına giriştiğini gururla anlatan Hamburglu bir yönetmenin, Nasyonal Sosyalist Yeraltı (NSU) adlı Neo-Nazi örgütünün Almanya’daki azınlıkları hedef alan saldırılarını […]
Parazit, Bong Joon-ho’nun tüm filmleri gibi farklı türler arasında gidip gelirken izleyiciyi sürekli ters köşeye yatıran melez bir yapım. Altın Palmiye ödüllü filminde Koreli yönetmen, ülkesinin toplumsal fay hatları ve sınıfsal çatışmaları üzerine karamsar bir anlatı kuruyor. Bir bodrum katından, sokak seviyesinin altından dışarıyı gösteren bir planla açılıyor Parazit (Gisaengchung, 2019). Tepedeki lambada kurumaya bırakılmış […]
bu rüzgarın tadı senin hiç tatmadığın bu yolcular bilmediğin bir yerden geliyor konuştukları dil ömrünce duymadığın gözlerini sakla sen burda bir yabancısın akşam tren raylarına yağmur yağıyor devrilmiş bu sokak ayak basmadığın çarmıha gerilmiş afişler ıslanıyor karanlıkta bir kadın tanımadığın bir şeyler söylüyor anlamadığın şüpheli oteller üstüne geriniyor sen burda bir yabancısın saklanmalısın akşam tren […]
öbür ışıkları getir hadi süleyman bulvarın ortasında dur bağırma senin için bir yağmur hazırladım Hadi ışıkları getir yağdıracağım al bu nisan akşamını benimkini ver sual sorup durma sevmiyorum öbür ışıkları getir hadi getir karanlıktan korkuyorum karnım ağrıyor o kadını da getirsene portakal yiyen porselen dişli kadını hani pantolon giyen dur dolmabahçe saatini dinleyeceğim onikiyi çalsın […]
sabiha bu adamlar beni alıp götürecek sakın ha ağlamanı istemiyorum soracakları varmış yıllardır sorarlar anlaşılan bu sorgu daha yıllarca sürecek ilk götürülüşümü bak hatırlıyorum sendikaya yazıldığım günlerdi sanıyorum otomobil farlarına yağmur yağıyordu cıgaram ıslanmış sokaklar nedense dar bu defa aksi gibi zilzurna ilkbahar çocuğa bir şey söyleme sabiha belli olmaz sakın ha ağlamanı istemiyorum bakarsın […]
Bir bıçak ısırmasın ömer haybo dişleri çıtır çıtır çelik yanılıp beyoğlu’na çıkmasın topraklüle sokağını tutmasın bütün şaraplar ölü kırmızı bütün kadınlar çabuk hiçbiri durduğu yerde durmuyor ömerhaybo’nun gözü hiçbirini tutmuyor haydut ömer haybo her gün onsekiz sularında acı siyah beyaz ondokuz ellibir de bir alman gemisini limandan çıkarıyor yirmibir buçukta alkazar sineması’nda kötü seyirci yarından […]
Dağ başını efkâr almış Gümüş dere durmaz ağlar Gözyaşından kana kesmiş gözlerim Ben ağlarım çayır ağlar çimen ağlar Ağlar ağlar cihan ağlar Mızıkalar iniler ırlam ırlam dövülür Altmış üç ilimiz altmış üç yetim Yıllar gelir geçer kuşlar gelir geçer Her geçen seni bizden parça parça götürür Mustafa’m Mustafa Kemal’im Diz dövdüm Gözlerim şavkı aktı Sakarya’nın […]
önemli gizli boyutlarıyla yeryüzündeki yaşantımız ne kadar azdır yaşadığımızdan yaşadığımızı sandığımız söylediklerimizle değil söylemediklerimizle varız o gün ki ölümün perdesine yapayalnız yansırız ne kadar azdır yaşadığımızdan yaşadığımızı sandığımız bir incesaz ki süreklidir yaprak döken korularda çılgınlıkları oluşturur en çapraşık duygularda büyük çıkmaz akla gelip de sorulmayan sorularda bazı insan içten içe düşünür hesaplar da ne […]
şenlik dağıldı bir acı yel kaldı bahçede yalnız o mahur beste çalar Müjgan’la ben ağlaşırız gitti dostlar şölen bitti ne eski heyecan ne hız yalnız kederli yalnızlığımızda sıralı sırasız o mahur beste çalar Müjgan’la ben ağlaşırız bir yangın ormanından püskürmüş genç fidanlardı güneşten ışık yontarlardı sert adamlardı hoyrattı gülüşleri aydınlığı çalkalardı gittiler akşam olmadan ortalık […]
geceleri bir ıslık penceremin altında birileri beni çağırıyorlar (yoksa yanılıyor muyum) koşup bakıyorum kimseler yok sarayburnu’nda sis düdükleri mektuplarım kayboluyor posta kutusundan birileri çalıyor ama kim geçen akşam yağmuru değiştirdiler yumuşak başlamıştı tatlı ve ılık nasıl olduysa kestiremedim az sonra sülfirik asitti gökten yağan (cam iplikleri halinde yağıyor değdiği yeri eriterek duman duman) biryerlere gidecek […]
Bir gül takıp da sevdâlı her gece saçlarına Çıktı mı deprem sanırdın ‘kara kız’ kantosuna Titreşir kadehler camlar kırılır alkışlardan Muammer Bey’in gözdesi Karantina’lı Despina Çapkın gülüşü şöyle faytona binişi Kordelia’dan Ne kadar başkaydı her kadından her bakımdan Sınırsız bir mutlulukta uyuturdu Muammer Bey’i Ustalıkla damıttığı o tantanalı aşklarından İşgal altüst etti nasıl da İzmir’de […]
sabit dudak ruju epeyce telefon kirpikleri devirip göğüs geçirmeler burnu rendelenmiş memeleri silikon ağızlıkla çakmağın alevini içmeler yarı ömrü meyhane yarısı berber aşk faslını unuttuk hey Allah pardon yuvası aşk yuvası görkemli salon kapısı vızır vızır spor mercedes’ler zar saydamı bluz bluejean pantolon kadın erkek farketmez asıl olan çekler lafı hiç uzatmaz sevişmeye geçer az […]
o kızı nerede nasıl görsem aklımı başımdan alır ağzı saçları şıra köpüğü desem kaşları bıçak izi kırmızı yakut pulları mı? bu ne görkem kanlı gözbebeklerindeki yazı beni nasıl büyüledi bilmem kirpikleri örümcek kırmızı kızıl demirden bir ünlem salınması yangın yalnızı korkmasam öpmeye eğilsem dişleri elektrik kırmızı çarpılmışım başım sersem sevdim jilet yiyen kızı göğsündeki kumrulara […]
Kanatları parça parça bu ağustos geceleri Yıldızlar kaynarken Şangır şungur ayaklarımın dibine dökülen Sen Eğer yine İstanbul’san Yine kan köpüklü cehennem sarmaşıkları büyüteceğim Pançak pançak şiirler tüküreceğim Demek yine ben Limandaki direkler ormanında bütün bandıralar ayaklanıyor Kapı önlerinde boyunlarını bükmüş tek tek kafiyeler Yahudi sokaklarını aydınlatan telaviv şarkıları Mavi asfaltlara çökmüş Diz bağlıyor Eğer sen […]
yorgun kadınlar içtik yalnızlıktan uğuldayan tuzlu kan gibi nice akşamlar devirdik çengi kıyamet ‘kızıl sultan’ gibi vurdukça mızrap öyle yoğun bir melâl dağılır ki tamburdan bastırır eski sevdalar göz gözü görmez duman gibi su karanlıktır ve kadehler boşalmış leylaklar darmadağan kıvılcımlar savurup narçiçeği çöker bir daha başımıza gökyüzü tutuşmuş tavan gibi kanlı hesapları vardır kıyamete […]
Korkacak bir şey yok hesap tamam Sıram geldi mi hatta güleceğim Kendimi hazırladım biliyorum Önce turgut arkasından ömer haybo Daha sonra varujan sonra nureddin Sonra ben değilsem demokrat toni Sonra o değilse mutlaka benim Kendimi hazırladım biliyorum Aysel’in gölgesine saklandım Hep susamışım su içiyorum Geceler bitmiyor neden bitmiyor Uykumun arasında bekliyorum Aysel bütün gece gözünü […]
söyleşir evvelce biz bu tenhalarda ziyade gülüşürdük pır pır yaldızlanırdı kanatları kahkaha kuşlarının ne meseller söylerdi mercan köz nargileler zamanlar değişti ayrılık girdi araya hicrana düştük bugün ah nerde gençliğimiz sahilde savruluşları başıboş dalgaların yeri göğü çınlatan tumturaklı gazeller elde var hüzün o şehrâyin fakat çıkar mı akıldan çarkıfeleklerin renk renk geceye dağılması sırılsıklam âşık […]
büyük bir şaşaadır ölüm ebruli nurlarla gelir öyle bir yanardağdır ki öfkesi mutantan destur’larla gelir karşıtıyla yüklüdür herşey mutlak çözümlerden vazgeç tartışılmaz mükemmellikler ne gizli kusurlarla gelir sen sen ol korkma karanlıktan dik ışık çekirdeklerini çünkü en berrak sular bile en yağlı çamurlarla gelir nasıl doğmakla başlarsa ölüm ölmekle başlar öyle hayat bil ki dünyayı […]
kaman cıvarına bahar gelince yıkılır ovadan apdal çadırları yücesinde pâre pâre duman tutmuş düdüldağ’ın yaylâsında mekân kurulur hoş gelmişsin evvel bahar nisan ayı içinde donanır dağlar donanır yeşilinden alından istasyon deresi kabarmıştır hacıdağ’ın selinden dağlar sıra sıradır eylim eylim dağlar uzanır bir uçtan bir uca dağlar bir birinden yüce yamaçlarında kireç yakılır bir ömür boyunca […]
İşte sımsıcak lejyoner bakalları içinde Margot’nun sigarillosuna ateş tutuyor Tersine dönük gözkapakları uykusuzluktan Kirli sarı bir gök birikmiş kadehinde Hiçbir kibriti bir seferde yakamıyor Asıl bu ödlek flüt onu böyle yıkan Uykusuzluktan çok bu ödlek flüt margot’nun Çıplak gözlerindeki rom lekesi dişlerindeki Tebeşir beyazı açlık paletindeki karanlık Rimelindeki is ve dudak rujundaki kan Je hais […]
bana bir şimşek çak ortalık fena karanlık yüreğim örtülüyor ağır bir dalgınlığa genişliyorum durmadan değişen o mevsimde dağlarda kalın omuz omuza bulutlar çok fena kalabalık ellerim çıplak bana bir şimşek çak kötü bir tuzaktayım bilmem ne yapsak aklımda fikrimde onlar yaşlı ve genç erkek ve kadın korkularıma tutsak bana bir şimşek çak içim içime sığmıyor […]
Boynuna o yeşil fuları sarma çocuk Gece trenlerine binme, kaybolursun Sokaklarda mızıka çalma çocuk Vurulursun…
ölüm birden boşalmasıdır insanın kendisinden gizli titreşimler uçar belki boşlukta sesinden güneş vurunca parıldar görünmez ayak izleri ki beyhude korularda eski bir yaz gezmesinden solgun bir gülümseme hani ay büyürken görünür aynalarda bırakılmış nice yüz birikintisinden artık hiç olmasa da sonbahar penceresinde o camların buğulanması her akşam nefesinden kimsesiz bahçelerde besbelli yalnız dolaştığı rüzgârsız akşamüstleri […]
geceyarıları tenhadır buraları ne in ne cin kırmızı lambası sanki kan damlası demiryolu geçidinin dağılmış su dumanı şimşekli bir karanlığa yağmurun altında çınar çınarın altında o karartı bırakılmış bir araba 34 FN 346 sağ arka lastiği yırtılmış camlarında kurşun delikleri içinde barut kokusu var hala çalışıyor silecekleri bir sola bir sağa bir sola bir sağa […]
Sen İstinye’de bekle ben buradayım İçimde köpek gibi havlayan yalnızlığım Belki gelmem gelemem 5 dakika bekle git Çünkü ben buradayım Karanlıktayım Çünkü elimi kestim beni kan tutuyor Şarabım bütün ekşi suyum soğuk Yanımda olmadınmı seni seviyorum Belki gelmem gelemem 5 dakika bekle git Yüzünü ıslatmadan ağlıyabilir misin Gece yarıları telefon ettin mi hiç Karanlık adamlar […]
… Ve güz geldi Ömür Hanım. Dünya aydınlık sabahlarını yitiriyor usul usul. İnsanın içini karartan bulutların seferi var göğün maviliğinde. Yağmur ha yağdı ha yağacak. İncecik bir çisenti yokluyor boşluğunu insan yüreğinin. Hüznün bütün koşulları hazır. Nedenini bilmediğim bir keder akıyor damarlarımdan. Kalbimin üstünde binlerce bıçak ağzı, yüzüm ömrümün atlası, düzlükleri bunaltı, yükseklikleri korku, uçurumları […]
Üzgünüz, Size Ulaşamadık: Sıkışık Zamanların Şiiri İşçi sınıfı sinemasının usta yönetmeni Ken Loach yeni filminde günümüz İngiltere’sinde geçim sıkıntısı yaşayan bir ailenin hikâyesine odaklanıyor. Üzgünüz, Size Ulaşamadık güvencesiz iş koşulları ve esnek çalışma saatlerinin insan ruhuna maliyetini gerçekçi bir üslupla ele alıyor. Ken Loach imzalı Üzgünüz, Size Ulaşamadık (Sorry We Missed You, 2019), tıpkı yönetmenin […]
I O akşam bayan İnci’yi kraliçe seçmekle gerçekten ne garip bir düşünceye kapılmıştım. Her yıl gider, haçı suya atma yortusunu yaşlı dostum Chantal’in evinde kutlarım. Onun en yakın arkadaşı olan babam, beni çocukken oraya götürürdü. Bunu sürdürdüm. Ben yaşadıkça ve bu dünyada bir Chantal bulundukça da kuşkusuz sürdüreceğim. Chantallerin garip bir yaşamları vardır. Paris’te, tıpkı […]
Avukat, savunmasında deli olduğunu ileri sürmüştü. Bu garip cinayet başka nasıl açıklanabilirdi? Bir sabah Chatou yakınlarında kamışlar arasında sarmaş dolaş iki ceset bulunmuştu. Kadın da, erkek de zengin, hemen hemen genç ve yörenin belli başlı kibarlarındandı. Daha geçen yıl evlenmişlerdi. Yani kadın üç yıldan fazla dul yaşamamıştı. Kimse düşmanları olacağını sanmıyordu. Üzerlerinden bir şey de […]
Yukarı Alpler’de buzulların eteğinde, dağların beyaz tepelerini kesen o çıplak ve kayalık boğazlarda yapılmış bütün ahşap oteller gibi Schwarenbach Oteli de, Gemmi Geçidi’ni boylayan yolculara barınaklık eder. Burası, Jean Hauser ailesinin bakımı altında altı ay açıktır. Sonra karlar yığılıp da boğazı doldurmaya ve Loeche’e inme olanağını rtadan kaldırmaya başlar başlamaz kadınlar, baba ve üç oğul […]
” Vurun ulan, Vurun, Ben kolay ölmem.” VEYSEL ÖNGÖREN: Dilimizde etkili olan ama şiirimizde kolay rastlanmayan sözcükleriniz var. Bu tazeliği nasıl yakaladınız? AHMED ARİF: Bu sorunuzu kısaca “halkımın dilini sevmek, o’nun türküleri, ağıdan, masallarıyla beslenmekle” deyip yanıtlamak var. Amâ o sözcüklerden bazı örnekler vermek, böylece konuyu daha açık ve anlaşılır hale getirmek de gerekli belki. […]
Şair, şiire kendi söylemiyle girer. Başta söylemini kurdu mu, yaşadığı za manların hakkından gelmeyi başarıyor. Nâzım Hikmet, Behçet Necatigil, Cahit Külebi, Hilmi Yavuz gibi şairlerin daha ilk şiirlerinde şairlik çizgilerinin izlerine rastlanması, söylemlerini iyi kurmalarına bağlanabilir. Söylem, şairin yalnızca sözcük seçimi, söz öbeklerini biçimleme, şiirsel bildirim (mesaj) gibi yerleşmiş becerileriyle sınırlandırılmamalıdır. Şairin kendine özgü söylemi, […]
Coen Kardeşler, Sen Şarkılarını Söyle’de Bob Dylan’ın ilk albümünün çıkmasından birkaç ay öncesine, 1961 kışının en soğuk günlerine uzanıyorlar. Anlatacak onca şey varken, onların yaptığı tutunamayan bir folk şarkıcısının ve Ulysses adlı bir kedinin peşine düşmek. Sen Şarkılarını Söyle’nin (Inside Llewyn Davis, 2013) sonlarına doğru bir sahne var. Beklediği çıkışı bir türlü gerçekleştiremeyen, bestelerini son […]
Müzik geceyi geceyi Geliyor, aç pencereyi. Sersin odana duyu, Uğultulu halıyı, O doğup büyüdüğü İnansal doğayı. Yürüsün eleyi eleyi Seviler, buğu-buğu. Gönlü, anıyı, belleği, Oğsun duyuyu. Ne sıcak anlatır seslenmeyi; Yumuşacık sen demeyi. Isıtır yorganı, sözü, perdeyi. Işıtır en karanlık odayı. Açar kilidi, açıyı, kapıyı. Kaynatır donmuş suyu. Doldurur boş tencereyi Çeker sürgüyü, Çözer bir-bir […]
Siz gittiniz, gittiniz. Ben kaldım, kaldım, kaldım, Sesiniz kaldı, onda kaldım. Yöneldim yüzünüze baktım, Yöneldim gözlerinize baktım. Orada yansıyan bana baktım. Yalnızlığımı nasıl anlayacaktım.
Bir gün, bir evde, bir kedi Vardı. O gün, bir evde, o kedi Benden sıcaklığını esirgemedi. O gün, o evdeki o kedi Beni bana götürdü getirdi. Ona şarkılarımı söyledim; Uyudu, bakıyordum, benimleydi. Bir ikilem oldu beklenmedik; Geçmiş günlerin yumaklarını didikledi. Var mıydı, yok, var gibi Kucağımdaydı kedi. Gözlerindeydi gözlerim, közleri gözIerimdeydi. Ellerimi tırmalıyordu elleri… Ürperdim, […]
Yoğun karanlığa karşı Darmadağın saçı-başı Kımıl-kımıI gözü-kaşı Vurur ışıldanır çarşı Ki yoğun yanlış içinde Çizgileri nokta-nokta Kesip-kesip alıp-satar Ayırır kuruyu yaşı Yatar uyur sokaklarda Panayır, pazar-yeri1 nde Bir deli, birçok, kör, şaşı Bağırmak düşer mi, ya da Yetişir mi, uyuyorlar. Paylaşmışlar sonu başı Bir adam, başı elinde Dönüp-durup bakıyorlar Bir adam, elinde başı.
Yaşadım da yoruldum, bir ağır-işçi gibi Uyudum da uyandım, binlerce kişi gibi Bana düşünmek vardı, payıma onu aldım İşledim de işledim bir hüner-işi gibi Horlandı, beğenildi; inandım, alınmadım Yolun geleceğini çizdim, geçmişi gibi Zor dönemler olmadı-değil, olsundu, oldu. Ne koştum ne de durdum, kaçak gidişi gibi Bu konuyu burada bırakıyorsam birden, Olmasın diyedir bir şeyin […]