Gün batarken sula fesleğenleri balkonun kokusu sokağa taşsın sokaklar kayıp çocuklar gibi hırçındır, ürkek ve biraz şaşkın Sular bulutlanır sen susarsın ve kent çıngıraklı bir yılan kadar zehirlidir artık sevgilin mahpusken üstelik kirli bir lekeye döner umutlar Acılar katlanır mendil yerine sarışınlaşırsın bu kaçıncı güz ellerin üşür, çiy düşer çiçeklere beklediğin mektuplar da gelmez Bomboş […]
Türk edebiyatının önemli yazarlarından biri olan Cevat Şakir Kabaağaçlı, 1890 yılında Girit’te dünyaya geldi. Babası, Osmanlı döneminde askerlik görevinde bulunmuş bir subay, amcası da Abdülhamit döneminin sadrazamlarındandı. Çocukluğu Girit, Atina ve daha sonra Büyükada’da geçti. Lise öğrenimini Robert Kolej’de tamamladı ve daha sonrasında ise eğitimine Oxford Üniversitesi’nde Yakın Çağlar Tarihi bölümünde devam etti. İngiltere’den İstanbul’a […]
Hapishaneler başka bir dünyadır, orada yaşananların her biri başlı başına o ülkenin genel durumuna ilişkin değişik yönlerini sunar insana. Zamanın akışı belli olmaz hapishanelerde, umutların ömrünü de kestiremezsin; nerede uzar ve nerede kısalır belli olmaz. Bazen çok coşkulu olur insan, bazen de karanlık çöker üzerine öğle ortasında. İçin sıkılır, nedenini bilmediğin sıkıntılar boy atar yüreğinde… […]
Çağdaş Yunan Edebiyatı’nın en önemli yazarlarından biri olan Dido Sotiriou, gerek yazdığı romanlar, gerekse mücadeleci kişiliği ile Yunan halkının kalbinde önemli yer edinmiş bir aydın ve yazardır. Aydın’ın Şirince ilçesinde 1909 yılında başlayan hayat yolculuğunda birçok acı, sıkıntı, savaş, ihanet gördü. Zengin bir ailenin beş çocuğundan biri olan Sotiriou’nun babası, Aydın’da sabun fabrikası olan bir […]
‘ben gidip başıma belalar aramışım o kalıp mevlasını bulmuş boynuna o yeşil fuları sarma çocuk gece trenlerine binme kaybolursun sokaklarda mızıka çalma çocuk vurulursun’ Attila İlhan, sevdamızın başımıza vurduğu saatlerde mısralarıyla kalbimizin derinliklerine inerek içimizi titreten bir şair olduğu gibi, tarihsel birikimi, geçmiş dönem kültürlerine olan hakimiyeti ve bunlara eklediği ilerici tavrı ile kültürel yaşantımıza […]
Cemal Süreya’nın şiiri de şiir/şair üzerine yazdıkları da güncelliğini yitirecek gibi görünmüyor. Şiirinden olduğu kadar, düzyazılarından da öğrenilecek çok şey var. CEMAL Süreya 1950’li yılların hemen başında şiirlerini “Mülkiye”de yayımlamaya başlar. Belki ilk şiirinin yayımlandığı gün başladı şiiri yaşamaya ve bu yüzden az şiir yazdı. İlk şiirleriyle, ilk kitabı “Üvercinka”yla şaşırttı herkesi, kitabın adından başlayarak. […]
Cemal Süreya kendisiyle yapılan bir röportajda şiirin kendisi için bir hayat dürtüsü olduğunu vurguladıktan sonra şiirin artık ortaya çıktığı an ve onu izleyen kısa sürede yaşadığı sevinci duymak için yazdığını söyler. Ona göre ilk şiiriyle son şiiri arasında bir ayrım yoktur ve ekler “bak, başka şairler nereden nereye gittiler. Ben tek deneyi, onun altında ezile […]
NÜ Önü Kapalı çarşı; Arkası Mısır çarşısı. Behzat Ay’ın deyişiyle Türk Edebiyatı’nın ‘cinsellikte tek, en büyük şairi[1]’ Cemal Süreya, kimileyin mükemmel dizelerin altına atmıştır şapkadan kendini çıkaran imzasını, kimileyin edebiyat dünyasının orta yerine bir demet çiçek olup serilmiştir eserleriyle. Fakat öyle bir hava vardır ki Süreya’nın dizelerinde, ne İkinci Yeni’nin diğer ozanlarında bulunur ne de […]
Ünlü bir yazarı, yazdıklarını okuduktan sonra tanımak; konuşup tartışabilmek, yaşamının çeşitli yanlarına tanık olmak elbette bir şanstır. Bugünün İstanbul’undan çok farklı, az gelişmiş ama kültürel merkezleri belirgin bir İstanbul’da genç olmanın şansıydı bizim kuşağın yaşadığı. Yaklaşık kırk yıl öncesine kadar, Cağaloğlu’na çıkan yokuşta rastlamanız olasıydı pek çok ünlü yazara. Remzi, Varlık, İnkılap kitabevleri; Cem, ‘de’ […]
elimden tut yoksa düşeceğim yoksa bir bir yıldızlar düşecek eğer şairsem beni tanırsan yağmurdan korktuğumu bilirsen gözlerim aklına gelirse elimden tut yoksa düşeceğim yağmur beni götürecek yoksa beni geceleri bir çarpıntı duyarsan telaş telaş yağmurdan kaçıyorum sarayburnu’ndan geçiyorum akşamsa eylül’se ıslanmışsam beni görsen belki anlayamazsın içlenir gizli gizli ağlarsın eğer ben yalnızsam yanılmışsam elimden tut […]
akşamın acı su karanlığı içinden soğuk kadife teması yalnızlığın şuh bir kahkaha balkonun birinden gizli işareti midir bir başlangıcın sevmek için geç ölmek için erken başbaşa çay elele yürümek derken boğaz vapurları mı iskele sancak telefonda kaybolmak sesini beklerken insan insanı yeniler doğrudur ancak sevmek için geç ölmek için erken içimdeki gökkuşağı besbelli neden bulutların […]
dağılırdı saçlarınız yaz akşamı batan güneşe karşı / kumral susardınız ne de çok susardınız anlaşılması güç susmanızın anlamı sanki bir bulmaca uzun bir sarmal uzadıkça sersem eder adamı o zaman sevmek değil ölmek zamanı (uzak bir kız sisli mavi susarsa acılarla yüklüdür suskunluğu akıl almaz tehlikeler içerir hele hayatında bir sürgün varsa kelepçe kuşlarının buz […]
ben bir duvarım hiç güneş görmedim sen hiç güneş görmemiş bir başka duvar yüzümüz benek benek tahta kurusundan ve sinemiz baştan başa ak üstünde karalar – kelepçeden kahroldu kahroldu bileklerim – sıyrılıp çıktım artık ölüm korkusundan – dilim dilim sırtımdaki yaralar ben demirbaşım sığır siniriyle dayak yedim biz de duvarız dinliyen duyan düşünen duvarlar bizim […]
haliç’te bir vapuru vurdular dört kişi demirlemişti eli kolu bağlıydı ağlıyordu dört bıçak çekip vurdular dört kişi yemyeşil bir ay gökte dağılıyordu deli cafer ismail tayfur ve şaşı maktulün onbeş yıllık arkadaşı üçü kamarot öteki aşçıbaşı dört bıçak çekip vurdular dört kişi cinayeti kör bir kayıkçı gördü ben gördüm kulaklarım gördü vapur kudurdu kuduz gibi […]
ne kadınlar sevdim zaten yoktular yağmur giyerlerdi sonbaharla bir azıcık okşasam sanki çocuktular bıraksam korkudan gözleri sislenir ne kadınlar sevdim zaten yoktular böyle bir sevmek görülmemiştir hayır sanmayın ki beni unuttular hala arasıra mektupları gelir gerçek değildiler birer umuttular eski bir şarkı belki bir şiir ne kadınlar sevdim zaten yoktular böyle bir sevmek görülmemiştir yalnızlıklarımda […]
beni bir kere dövdüler çok gözlüklüydüm daha bere giyiyordum bıyıklarım da duruyor büyükdere’de dövdüler emirgan ve birileri geceleyin dövdüler dişlerimi tükürdüm emirgan’la aramız çok eskiden beri yok niye ölmedim diye bana bozuluyor ötekiler şurda burda azar azar gördüğüm çakıdan bozma itler sustalı birileri fakat çok fena dövdüler size ne söylüyorum bir vakit omuzlarım tutmadı dişlerimi […]
alsancak garı’na devrildiler gece garın saati bela çiçeği hiçbir şeyin farkında değildiler kalleş bir titreme aldı erkeği elleri yırtılmıştı kelepçeliydiler çantasını karısı taşıyordu hiç kimse tanımıyordu kimdiler gece garın saati bela çiçeği üçüncü mevki bir vagona bindiler anlaşıldı erkeğin gideceği bir şeyden vazgeçmiş gibiydiler bir türlü karısına bakamıyordu ayaküstü birer bafra içtiler gece garın saati […]
Kaç gündür elimde Asım Bezirci’nin kitapları; bir yandan okuyor, bir yandan da notlarımı alıyorum. Hayatına dair her bilgi beni peşinde sürüklerken, diğer yandan son günlerindeki o alevli otel görüntüsü gözümün önüne geliyor… Ellerimi kitap sayfalarına attığım her an bir yumuşaklık hissediyorum… Ellerime küller yapışıyor sanki. Bir yazarın külleri ve bir yazarın düşünceleri, düşleri… Yangın deyince […]
Erken yaşlarda şiire başlamış bir şairdir Ahmed Arif. Henüz on beş yaşındayken ilk şiiri olan ‘Gözlerin’ adını verdiği çalışması, Kasım 1942’de Afyon Halkevi’nin çıkardığı ‘Taşpınar’ adlı dergide yayımlanır. İkinci şiiri de yine aynı yıl ‘Millet’ dergisinde ‘Yollarda’ adı ile. Bu şiirlerdeki dizeler on beş yaşındaki bir gencin içinde yaşadığı dünyayı tanıma serüveninin basit ve acemice […]
Yoldaşlar, nasip olmazsa görmek o günü, ölürsem kurtuluştan önce yani, alıp götürün Anadolu’da bir köy mezarlığına gömün beni. Hasan beyin vurdurduğu ırgat Osman yatsın bir yanımda ve çavdarın dibinde toprağa çocuklayıp kırkı çıkmadan ölen şehit Ayşe öbür yanımda. Traktörlerle türküler geçsin altbaşından mezarlığın, seher aydınlığında taze insan, yanık benzin kokusu, tarlalar orta malı, kanallarda su, […]
Türkiye işçi sınıfına selam! Selam yaratana! Tohumların tohumuna, serpilip gelişene selam! Bütün yemişler dallarınızdadır. Beklenen günler, güzel günlerimiz ellerinizdedir, haklı günler, büyük günler, gündüzlerinde sömürülmeyen, gecelerinde aç yatılmayan, ekmek, gül ve hürriyet günleri. Türkiye işçi sınıfına selam! Meydanlarda hasretimizi haykıranlara, toprağa, kitaba, işe hasretimizi, hasretimizi, ayyıldızı esir bayrağımıza. Düşmanı yenecek işçi sınıfımıza selam! Paranın padişahlığını, […]
sen esirliğim ve hürriyetimsin, çıplak bir yaz gecesi gibi yanan etimsin, sen memleketimsin. Sen ela gözlerinde yeşil hareler, sen büyük, güzel ve muzaffer ve ulaşıldıkça ulaşılmaz olan hasretimsin…
Akıyordu su gösterip aynasında söğüt ağaçlarını. Salkımsöğütler yıkıyordu suda saçlarını! Yanan yalın kılıçları çarparak söğütlere koşuyordu kızıl atlılar güneşin battığı yere! Birden bire kuş gibi vurulmuş gibi kanadından yaralı bir atlı yuvarlandı atından! Bağırmadı, gidenleri geri çağırmadı, baktı yalnız dolu gözlerle uzaklaşan atlıların parıldayan nallarına! Ah ne yazık! Ne yazık ki ona dörtnal giden atların […]
1902’de doğdum doğduğum şehre dönmedim bir daha geriye dönmeyi sevmem üç yaşımda Halep’te paşa torunluğu ettim on dokuzumda Moskova’da komünist Üniversite öğrenciliği kırk dokuzumda yine Moskova’da Tseka-Parti konukluğu ve on dördümden beri şairlik ederim kimi insan otların kimi insan balıkların çeşidini bilir ben ayrılıkların kimi insan ezbere sayar yıldızların adını ben hasretlerin hapislerde de yattım […]
Güzel günler göreceğiz çocuklar, güneşli günler göre- -ceğiz… Motorları maviliklere süreceğiz çocuklar, ışıklı maviliklere süre- -ceğiz… Açtık mıydı hele bir son vitesi, adedi devir. Motorun sesi. Uuuuuuuy! çocuklar kim bilir ne harikuladedir 160 kilometre giderken öpüşmesi… Hani şimdi bize cumaları, pazarları çiçekli bahçeler vardır, yalnız cumaları yalnız pazarları.. Hani şimdi biz bir peri masalı dinler […]
Memleketimi seviyorum : Çınarlarında kolan vurdum, hapisanelerinde yattım. Hiçbir şey gidermez iç sıkıntımı memleketimin şarkıları ve tütünü gibi. Memleketim : Bedreddin, Sinan, Yunus Emre ve Sakarya, kurşun kubbeler ve fabrika bacaları benim o kendi kendinden bile gizleyerek sarkık bıyıkları altından gülen halkımın eseridir. Memleketim. Memleketim ne kadar geniş : dolaşmakla bitmez, tükenmez gibi geliyor insana. […]
Ölebilirim genç yaşımda, En güzel şiirlerimi götürebilirim. Şimdi kavakyelleri esiyorken başımda, Sevgilim, Seni bir akşam üstü düşündürebilirim.
Hava kurşun gibi ağır! Bağır bağır bağır bağırıyorum! Koşun kurşun erit- -meğe çağırıyorum… O diyor ki bana: -Sen kendi sesinle kül olursun ey! Kerem gibi yana yana… “Deeeert çok, hemdert yok” Yürek- -lerin kulak- -ları sağır… Hava kurşun gibi ağır… Ben diyorum ki ona: — Kül olayım Kerem gibi yana yana Ben yanmasam sen yanmasan […]
önümden çekilirsen istanbul görünecek nerede olduğumu bileceğim sisler utanacak eğilecek ağzının ucundan öpeceğim saçına kalbimi takacağım avcunda bir şiir büyüyecek nerede olduğumu bileceğim bu çıplak geceler yok mu bu plak böyle ağlamıyor mu camları kırmak işten değil delirecek miyim neyim kirpiklerimden mısra dökülüyor kenya’da simsiyah yalnızım yoksul bir şilepte gemiciyim malezya’da yük bekliyorum önümden çekilirsen […]
Gözleri siyah kadın o kadar güzelsin ki Çok sevdiğim başına yemin ediyorum ben Koyu bir çiçek gibi gözlerin kapanırken Bir dakika göğsünün üstünde olsa yerim Ömrümü bir yudumda ellerinden içerim Gözleri siyah kadın o kadar güzelsin ki.
zeynep beni bekle / gece ağaçlarına yağmur çiseliyorum / cam tozu su beyazı yalnızlığını mutlaka değiştireceğim bir yaprak halinde süzülüp saçlarına eski teşrin’lerden / kederli kırmızı zeynep beni bekle mutlaka döneceğim söyle kim önleyebilir buluşmamızı geceleyin ışıkları söndürdüğün zaman benim şiir kitaplarından sızan aydınlık elinde uyuyakaldığın heyecanlı roman pancurların çarpıldığı lodos geceleri rüzgarın değil benim […]
Ev kurmak için bir zaman tarla açmak için bir zaman sevişmek için bir zaman bakmak için bir zaman görmek için bir zaman anlamak için bir zaman duymak için bir zaman ayaklanmak için bir zaman konuşmak için bir zaman ekim için bir zaman bağbozumu için bir zaman kalmak için bir zaman doğmak için bir zaman yaşamak […]
Bütün aşkların kitabı elinde Sevilmemiş yinlerin balosuna gitti. Öylesine kalabaliktı ki, Sevdiğini anlamadı. Bütün kapıların anahtarı elinde Öpülmemiş dudakların balosuna gitti. Öyle aydınlıktı ki, Öptüğünü anlamadı. Işiklarla örtünmüştü çıplaklık, Renklere uzandı susamış, Beyazlıklar arasında kayboldu bakışları. Gözleri yaşamıyordu artık. Şekilleri çağırmaya gitti, kandıracak. Elleri aranıyor tutamıyordu. Elleri, elleriydi kurtaracak, Artık yaşamıyordu. Bir yanda gelen o […]
Sende, ben, kutba giden bir geminin sergüzeştini, sende, ben, kumarbaz macerasını keşiflerin, sende uzaklığı, sende, ben, imkansızlığı seviyorum. Güneşli bir ormana dalar gibi dalmak gözlerine ve kan ter içinde, aç ve öfkeli, ve bir avcı istihasıyla etini dişlemek senin. Sende, ben, imkansızlığı seviyorum, fakat asla ümitsizliği değil…
Göklerde kartal gibiydim, Kanatlarımdan vuruldum; Mor çiçekli dal gibiydim, Bahar vaktinde kırıldım. Yâr olmadı bana devir, Her günüm bir başka zehir; Hapishanelerde demir Parmaklıklara sarıldım. Coşkundum pınarlar gibi, Sarhoştum rüzgârlar gibi; İhtiyar çınarlar gibi Bir gün içinde devrildim. Ekmeğim bahtımdan katı, Bahtım düşmanımdan kötü; Böyle kepaze hayatı Sürüklemekten yoruldum. Kimseye soramadığım, Doyunca saramadığım, Görmesem duramadığım […]
Yarıda kalmış aşklarının hesapları içinde Denizlere açıldı içimizden biri Niçin gittiğini söylemeden. Doyulmamış arzularla doluydu yelkenleri. Yıpranmış kelimelerin verdiği güvenden. Bulacak sanıyordu yenilikleri. Her an bir yeni su vardı, Her yeni suda bir yeni an. Deniz, dalgalarıyla gösteriyordu dışından Yaşananla düşünülenler arasındaki farkı. Bitmiyordu köpüklerle renkler Bir başka damlada, bir başka ışıkta başlamadan. Gözlerinin önünde […]
Ona seni anlattı, sana onu anlattı.. Başı ona anlattı, sana sonu anlattı.. Yarım yarım yaşayan darmadağın evlere Birin ne kadar bütün olduğunu anlattı.
Memleketim, memleketim, memleketim, ne kasketim kaldı senin ora işi ne yollarını taşımış ayakkabım, son mintanın da sırtımda paralandı çoktan, Şile bezindendi. Sen şimdi yalnız saçımın akında, enfarktında yüreğimin, alnımın çizgilerindesin memleketim, memleketim, memleketim…
“Nazım Hikmet vatan hainliğine devam ediyor hala. Amerikan emperyalizminin yarı sömürgesiyiz, dedi Hikmet. Nazım Hikmet vatan hainliğine devam ediyor hala.” Bir Ankara gazetesinde çıktı bunlar, üç sütun üstüne, kapkara haykıran puntolarla, bir Ankara gazetesinde, fotoğrafı yanında Amiral Vilyamson’un 66 santimetre karede gülüyor, ağzı kulaklarında, Amerikan amirali Amerika, bütçemize 120 milyon lira hibe etti, 120 milyon […]
Hoşça kalın dostlarım benim hoşça kalın! Sizi canımda canımın içinde, kavgamı kafamda götürüyorum. Hoşça kalın dostlarım benim hoşça kalın… Resimlerdeki kuşlar gibi dizilip üstüne kumsalın, mendil sallamayın bana. İstemez… Ben dostların gözünde kendimi boylu boyumca görüyorum… A dostlar a kavga dostu iş kardeşi a yoldaşlar a..!!. Tek hecesiz elveda.. Geceler sürecek kapımın sürgüsünü, pencerelerde yıllar […]
Ruhumun dalgaları, koşup kabarmayınız Her damlanız tutuşan göğsüme birer bıçak. Kalbim bir kayadır ki, neredeyse yıkılacak, Hayalden köpüklerle kalbimi sarmayınız. Dümdüz olsam diyorum, ve kumlu bir sahili Yalayan sular gibi siz de yavaşlasanız. Bilmediğim yeni bir masala başlasanız, Çekilse kulağımdan hatıraların dili. Ey eski gunler artık bana yaklaşmayınız, Ey hayaller, vurmayın kalbimin sert taşina. Bütün […]
Her tomurcuk bir çiçeğin uykusuna, Her çiçek bir yemişin kuşkusuna, Her yemiş bir böceğin korkusuna, Uykusuzca, kuşkusuzca, korkusuzca yürür.
Dağlar dik, çeşmeler kuru, Yârimin benzi çok sarı; Ölü var, dönülmez geri; Yürü yağız atım, yürü… Dağlar geçilmiyor kardan; Aman yok candarmalardan. Ayrılamadım bu yârdan; Yürü yağız atım, yürü… Yârim bu gece yoruldu, Kaçırdığıma darıldı; Bak, daha sıkı sarıldı; Yürü yağız atım, yürü… Nasıl titriyor korkudan: Kaldırdım onu uykudan; Sesler geliyor doğudan; Yürü yağız atım, […]
Seni düşünürüm Anamın kokusu gelir burnuma Dünya güzeli anamın Binmişsin atlıkarıncasına içimdeki bayramın Fırdönersin eteklerinle saçların uçuşur Bir yitirip bir bulurum al al olmuş yüzünü Sebebi ne Seni bir bıçak yarası gibi hatırlamamın Sen böyle uzakken senin sesini duyup Yerimden fırlamamın sebebi ne? Diz çöküp bakarım ellerine Ellerine dokunmak isterim Dokunamam Arkasından camın Ben bir […]